Dünya Bankası, Türkiye’nin büyümesinde öne çıkan bölümlerin kullandığı kaynak/verimlilik ve büyümeye sağladığı katkıları tahlil ettiği bir çalışma yayımladı. Dünya Bankası tarafından Türkiye’nin uzun devirli büyümesinde firma ve dal seviyesinde kaynak dağıtımını yine tasarlaması gerektiği vurgulandı. Türkiye’nin son periyotta yakaladığı büyüme ile gelişmiş ülkelere yakınsamada muvaffakiyet sağladığı, buna karşılık yapısal dönüşüm gereksiniminin son devirde karşılanmaması nedeniyle sürdürülebilir büyüme için yeni adımlar atılması gereğinin doğduğu belirtildi.
Dünya Bankası’nın “Türkiye’de firma verimliliği ve ekonomik büyüme” başlığını taşıyan raporunda, “Firma seviyesinde yürütülen tahliller Türkiye’deki kaynakların imalat sanayi dahil verimliliği düşük, hasebiyle kalkınmayı gereğince destekleyemeyecek kesimlere kaydığını göstermektedir” denildi.
Banka genel olarak imalat sanayii ve hizmetler kesiminde bilişim üzere yüksek katma kıymet sağlama potansiyeli olan kesimler ile sanayi kollarından temel ilaç sanayi, kimyasallar, motorlu taşıtlar ve ulaştırma ekipmanlarının, verimlilik artışı, inovasyon ve ticari bedel açılarından en büyük potansiyeli taşıdığı sonucuna ulaştı.
Raporda, gelişmiş ülkelere kıyasla Türkiye’nin işgücü piyasaları, inovasyon, finans bölümü ve beşeri sermaye alanlarında düzenleme geriliği bulunduğu belirtildi. İş yapma düzenlemelerindeki eksiklikle birlikte bu alanlardaki zayıflığın, firma ve kurumların verimliliğini olumsuz etkilediği, kaynakların daha verimli bölüm ve firmalara gitmesini engellediği belirtildi.
“Yapılması gereken kaynak dağılımını düzenlemek”
Yapılması gerekenlere yönelik tespitlerde ise Türkiye’nin özel kesimde hala inovasyon süreçlerinde çok geri olması nedeniyle bu alanda iyileştirmeler tavsiye edildi. TÜBİTAK ve KOSGEB’in hibe programlarının düzgünleşme sağladığı fakat sürdürülebilirlik açısından riskler bulunduğu kaydedildi. Hibe ve kaynakların yalnızca AR-GE ve inovasyonla sonlu olmaması, iş yapmanın aktifliğini artırma, güçlü büyüme, yenilikçilik potansiyeli olan firmalara özel takviyeler verilebileceği vurgulandı.
İnsan kaynağı alanında, Türkiye’de yetenekli insanlara olan talebin artmakla birlikte yavaş oranlı yükseldiği belirtilirken, bu insanlara olan talebi artırıcı siyasetler önerildi. Rekabet alanında Türkiye’de yüksek maharet, teknoloji gerektiren kesimlerde ağırlaşmanın (az sayıda firmanın piyasanın büyük kısmını elde etmesi) arttığı, genel olarak ise rekabetin arttığı fakat bunun karlılığa, istihdama ve verimliliğe yansımadığı belirtildi. Bu alanda teklifler; piyasaya giriş ve çıkışların kolaylaştırılması, tekelcilik tersi kanunların güçlendirilmesi, hizmet dalına yabancı sermaye girişine yönelik kısıtların azaltılması, verimliliği düşük firmaların kesimden çıkışının kolaylaştırılması olarak sıralandı.
