BirGün’den Demet Sargın‘ın haberine nazaran yanan ormanlık bölgede öncelikli olarak yanan büyük ağaçların gövdelerinin kesilerek çıkarılması gerektiğini söyleyen Tolunay, bölgenin ağaç tipinin de kızılçam olduğunu söz etti. Kızılçamların yangın sırasında döktükleri tohumların vakitle fidan haline geleceğini anlatan Tolunay, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bir sonraki baharda metrekarede onlarca hatta yüzlerce fidan olacak”
“Bölgede çoğunluk olarak kızılçamlar var. Fıstık çamları da var ancak az. Dere içlerinde de kışın yaprağını döken tipler az da olsa var. Tez etmeden, bilimsel yaklaşımlarla yanan alanı denetim altına alarak tekrar orman halini almasını sağlamak mümkün. Yaşlı ağaçların ve üzerinde kozalak olduğunu biliyoruz. Hiçbir şey yapılmazsa o yaşlı ağaçların ısının tesiriyle açılan kozalaklarından çıkan tohumlar, külün içine düşecek. Çimlenecek. Bir sonraki baharda metrekarede onlarca hatta yüzlerce fidan olacak.”
“İstediğiniz her fidanı dikemezsiniz yörenin ekolojik şartları kızılçam için uygun”
Kızılçamın orman yangınlarına en fazla ahenk sağlamış tıp olduğunu söyleyen Tolunay, bu tiplerin tabiatta gençleşmesinin büyük çoğunluğunun yangınlarla olduğunu da kaydetti. Genç kızılçamlarda tohumun yaşlı kızılçamlara nazaran az olacağını da kelamlarına ekleyen Tolunay, şöyle devam etti:
“Diyelim ki genç ormanlar vardı üzerinde gereğince kozalak yoktu. Kozalak olmadığı için tohum da olmayabilir. Bu üzere alanlarda etraftan toplanan kozalaklı kolları ve tohumları yere sermek düşünülmeli. Fakat yetecek tohum bile yoksa son deva fidan dikimi düşünülmeli. Burada da değerli olan şeyler var. İstediğiniz her fidanı dikemezsiniz. Tutmaz. Tıp değişikliği yapılmamalı örneğin. Burada yörenin ekolojik şartları kızılçam için uygun.”
Ormanı kendi halinde yeşermeye bırakmak için kıymetli olan konunun, yanan alanı müdafaa altına almak olduğuna değinen Tolunay, “Bu da kenar şeridine yangına daha sağlam olan servi üzere cinsleri dikerek olabilir. Bu halde içeride bir muhafaza alanı oluşur” dedi.
“1994’te Gelibolu’da yaşadık, dikilen fidanlar tutmadı”
Prof. Dr. Tolunay, tüm bunlar dikkate alınmadan yapılacak olan ağaçlandırma faaliyetinin sonuç vermeyeceğini tabir etti. Tolunay dikkatsizce yapılacak olan ağaçlandırmanın şunlara yol açacağını anlattı:
“Yakın bölgedeki fidanlar kâfi olmayacaktır. Bu sefer Türkiye’nin dört bir yanından fidan gelmeye başlayacak buraya. Ki bunu 1994’te yaşadık. Bu tarihte Gelibolu’da çok büyük bir yangın oldu. Bu yangında toplu ağaç dikme kampanyaları yapıldı. Orada da kızılçam vardı fakat farklı bir sürü tıp yanan alana dikildi. 1 yıl sonra araziyi gezdiğimizde o fidanların tutmadığını, kuruduğunu ya da doğal olarak külün içine düşen tohumların çimlenmesiyle oluşan yeni fidanların, ekilen öteki fidanları bastırdığını gördük. Hasebiyle boşu boşuna yatırım. Ayrıyeten ağaçlandırma faaliyetinde toprak da ziyan görüyor. Zira yanan ağaçların kökleri dozerlerle sökülecek, toprak işlenecek. Kaldı ki kül ağaçlar için son derece değerli besin unsurları içerir. Yani toprak da verimsizleşecek. Sonuç olarak ağaçlandırma en son düşünülmesi gereken bir süreç. Öncelikli olarak doğal gençliğin gelmesi sağlanmalı.”
“Günü kurtaracak planlar değil, iklim kriziyle örtüşen tahliller bulmalıyız”
İklim krizine de dikkat çeken Tolunay, “Günü kurtaracak planlar değil, iklim kriziyle örtüşen, geleceğe yönelik tahliller bulmalıyız. Şayet tohumların tabiatıyla filizlenmesine imkan verirsek seneye bu vakitler bölgede bir karış yeşil fidanlar olacaktır. Kızılçam süratli gelişen bir tıp olduğu için de 15-20 yıla kadar, orman eski halini alacaktır.”
