Türk Telekom Kurumsal Risk ve İş Sürekliliği Lideri Ali Gürsoy, TBMM Sarsıntıları Araştırma Komisyonu’nda; İstanbul ve Ankara’da bilgi merkezleri olduğunu kaydederek, “Bu sarsıntı bizi çeperlerde buldu. Şayet zelzele İstanbul, Ankara’da olsa bizim bilgi merkezlerimiz de ziyan görebilirdi. Lakin bu sarsıntıda o denli bir şey olmadı. Onun için çok şanslı bir zelzele demek isterim, tırnak içinde” dedi. Gürsoy, bağlantıdaki zahmetin baz istasyonlarının yıkılmasından kaynaklandığını belirtirken; Türk Telekom Dayanak Hizmetleri ve Satın Alma İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Beytur ise badirenin nedeninin güç kesintisi olduğunu söyledi.
TBMM Sarsıntıları Araştırma Komisyonu’nda, bugün Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu Lideri Ömer Abdullah Karagözoğlu sunum yaptı. Karagözoğlu’nun yaptığı sunuma nazaran sarsıntı bölgesinde 5 Şubat günü 100 bin civarında olan arama sayısı 6 Şubat günü yaklaşık 7 kat artışla 700 bin civarına yükseldi. Sunumda, 2022 yılında geçmiş devirlerdeki sarsıntılarda GMS operatörlerine kesilen para cezasının 107,6 milyon lira olduğu, ayrıyeten 4 yetki iptali, 35 ihtar, 281 para cezası verildiği belirtildi.
Deprem bölgesindeki internet kalitesine ait bilgilerin de yer aldığı sunumda, sarsıntıdan etkilenen vilayetlerde 3 GMS operatörünün indirme suratının 6,73 ve yükleme suratının da 3,27 olduğu kaydedildi. Karagözoğlu, ayrıyeten saat 04.17’deki sarsıntının akabinde saat 06.14’te borcu nedeniyle kapanan çizgilerin açıldığını bildirdi.
Türk Telekom Kurumsal Risk ve İş Sürekliliği Lideri Ali Gürsoy, “Kendimizi anlatmak bizim için büyük bir nimet oldu, inşallah gerçek şeyleri size anlatacağız” diyerek kurul üyelerine teşekkür etti.
Gürsoy’un yaptığı sunuma nazaran; zelzele bölgesinde bulunan Türk Telekom’un 3 bin 476 çalışanından 37’si hayatını kaybetti. Türk Telekom’un sarsıntı bölgesinde 4 binası yıkılırken; 31 binasının ağır hasarlı ve 16’sının da orta hasarlı durumda olduğu bilgisinin yer aldığı sunumda, 10 vilayette bulunan 2 bin 573 baz istasyonundan 90’ı ağır hasar aldı, 75’i yıkıldı.
“Gayet şanslı bir sarsıntı demek isterim”
Gürsoy, İstanbul ve Ankara’da data merkezleri olduğunu kaydederek, “Bu zelzele bizi çeperlerde buldu. Şayet zelzele İstanbul, Ankara’da olsa bizim data merkezlerimiz de ziyan görebilirdi. Lakin bu sarsıntıda o denli bir şey olmadı. Onun için çok şanslı bir zelzele demek isterim, tırnak içinde” dedi.
Gürsoy, zelzele öncesine nazaran davetlerin yüzde 540 oranında arttığını kaydederek, 40 milyon olan davet sayısının 140 milyona çıktığını açıkladı.
“Deprem günü yalnızca 7 taşınabilir baz istasyonu devreye girdi”
Gürsoy, 6 Şubat’ta 39 taşınabilir baz istasyonunu bölgeye sevk ettiklerini ve 7’sinin zelzele günü hizmete alındığını bildirerek, şu anda 121 taşınabilir baz istasyonunun bölgede hizmet verdiğini söyledi.
“Hırsızlık olayları vardı”
Deprem bölgesinde 29 jeneratörün çalındığını belirten Gürsoy, bölgede yaşadıkları zorlukları şöyle anlattı:
“Deprem bölgesinde yıkım, trafik sıkışıklığı ve hava koşulları kaynaklı yolların tıkanması ve alanlara erişilememesi. Seyyar jeneratörlerin ağır olması nedeniyle (benzinli jeneratörler 40kg- 90kg, dizel jeneratörler 113kg-270kg) vinç ve araç ile taşınması muhtaçlığı doğmuştur. Afet sonrası cadde sokakların kapalı olması nedeniyle jeneratörler insan gücüyle taşınmıştır. Olağan sürece nazaran 2-3 kat fazla insan gücüne gereksinim duyulmuştur. Montajı yapılan jeneratörlerde yaşanan hırsızlık olayları.
“Yakıtlar kalitesiz”
Jeneratörler için acil temin edilen kimi yakıtların kalitesiz olmasından ötürü (su karışık vb.) jeneratörlerin devreye alınması ve işletmelerinde meseleler meydana gelmiştir. Bina üstü baz istasyonlarında sarsıntı sonrası yapının hasar durumunun bilinmemesine karşın işçimiz risk alarak alana jeneratör kurulması ve yakıt desteği gereksinimini sağlamıştır. Her bir jeneratörün daima çalışmasından ötürü 250 saatte bir bakım yapılması gerekmektedir.”
“Sıkışıklık yok yıkım var””
Gürsoy, “Bu sarsıntı sonrasında trafikte sıkışıklık yaşanmamıştır, bağlantı kesikliğinin nedenleri baz istasyonlarının yıkılması” dedi.
“Kaynağı güç kesintisi”
Türk Telekom Dayanak Hizmetleri ve Satın Alma İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Beytur, Gürsoy’un bilakis irtibat külfetini güç kesintisine bağlayarak, “Kendi şirketim ismine konuşabilirim, Türk Telekom şebekede rastgele bir kesinti, daralma, yavaşlama, müşterinin aldığı servis kalitesini etkileyecek rastgele bir sorun yaşanmadı, sorunun temel kaynağı baz istasyonları kısmından kaynaklanıyor. Baz istasyonlarının ise sarsıntıda yalnızca 75 tanesi kesildi. Bölgedeki toplam baz istasyonları sayımızın yüzde 4’ü, geri kalan baz istasyonlarımızın kesilme nedeni ise güç kesintisi. Güç kesintisinin bu kadar uzun sürdüğü coğrafyada doğal olarak servis veremedik. Ekipmanlarımız, kapasitemiz ayaktaydı” diye konuştu.
Vodafone Genel Müdür Yardımcı Vekili Adem Özdemir de külfetin nedeninin güç kesintisi olduğunu açıklayarak, “Her operatörün olduğu üzere bizim de bir afet planımız var. Bakanlığımız ile regüler olarak istişare ediyoruz, sunuyoruz. Sarsıntı anında bunu devreye soktuk. Bu hususta yurtdışındaki öbür iştiraklerimizden aldığımız bilgi birikimi var. Biz burada ISO 22301 standartlarımıza nazaran hareket ediyoruz” dedi.
“Personelimizin güvenliği konusunda tehditler yaşadık”
“Bina üstündeki baz istasyonlarının yakılması, güç verilememesi, araç ve işçi geçiş önceliğinde o denli bir önceliğimiz olmadı, üzülerek söylüyorum ancak kendi işçimizin fizikî güvenliği konusunda tehditler yaşadık.”
Özdemir, kendilerine kolaylık sağlanması ve misal meselelerin yaşanmaması için zelzele anında güç önceliği, yakıt önceliği, geçiş ve yol önceliği, hasarlı olma ihtimali olan yapıların tespitinin yapılmasını ve kendileriyle paylaşılmasını istedi.
“Yarısında kesinti yaşandı”
TURKCELL Superonline Genel Müdür Yardımcısı Tümay Ünal, elektronik haberleşme hizmetlerinin kamu hizmetleri açısından en süratli olağana dönen hizmetlerden biri olduğunu söyledi. Ailesinden sarsıntıda hayatını kaybedenler olan Network Bölge Operasyonları Yöneticisi Ülgen Ünal ise bölgedeki 3 bin 124 bazdan 1598’inde farklı vakitlerde kesinti yaşandığını aktardı.
Ünal, bölgedeki baz istasyonlarının yüzde 84’ünü sarsıntının üçüncü, yüzde 94’ünü beşinci ve yüzde 98’ini de zelzelenin birinci haftasında servis verir hale getirdiklerini kaydetti.
Ciro sorusuna “yazılı verelim” yanıtı
CHP İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek’in “Cironuzun yüzde kaçını yatırıma ayırıyorsunuz?” sorusu üzerine Ünal “Yazılı olarak veririz” cevabını verdi.
Ünal, bölgedeki 3 bin 214 baz istasyonlarından 241’inde kalıcı hasar oluştuğunu aktararak, bunun baz istasyonlarının yüzde 7’sine karşılık geldiğini söz etti.
Ünal, “Tam 121 tane istasyonumuzda şu anda güç yok. Türkiye’nin yüzde 15’ini etkilemiş bir afetten bahsediyoruz. Hakikaten çok zorlandık alanda. Sarsıntının birinci günü 1050 istasyonumuzu kaybettik. Dördüncü günü 355’e düşmüş” diye konuştu.
Ünal, 160 baz istasyonunu da kalıcı olarak kaybettiklerinin ve yerine taşınabilir baz istasyonu kurduklarını aktardı. (ANKA)
