Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Türkiye’de afet bakanlığının kurulması gerektiğini belirterek, “Yeter ki afet bakanlığı saat üzere çalışsın, tüm Türkiye’yi zelzeleye dirençli hale getirebiliriz” dedi. Görür, “İstanbul’da zelzele olursa iş dünyasının zelzeleye olan bu hazırsızlığı nedeniyle, Marmara’daki iktisadın çarkları durur, Marmara’da iktisadın çarklarının durması demek, Türkiye’nin ekonomik manada diz üstü çökmesi demek” diye konuştu.
Kahramanmaraş Merkezli Sarsıntıların Sonuçlarının Bütün Taraflarıyla Araştırılması, Zelzeleye Dirençli Yapı Stokunun Oluşturulması ve Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Aktifliğinin Artırılması İçin Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Hedefiyle Kurulan Meclis Araştırma Komitesi, Başkanvekili ve AKP Sakarya Milletvekili Recep Uncuoğlu başkanlığında toplandı.
Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, çevrimiçi katıldığı toplantıda, sarsıntının Türkiye’nin kıymetli meselelerinden biri olduğunu söyledi. “Deprem nerede, nasıl, ne şiddette olacak?” tartışmalarını medya önünde yapmayı faydalı bulmadığını vurgulayan Görür, bu tartışmanın bilimin konusu olduğunu söz etti. Görür, “Ülkemiz bir sarsıntı ülkesidir, ülkemizde rastgele bir yerde, rastgele bir vakitte sarsıntı olabilir, olduğu vakit da on binlerce insanımızı kaybedebiliriz” diye konuştu.
Depremden kurtulabilmenin tek yolunun, yerleşim alanlarını zelzeleye dirençli hale getirmek olduğuna dikkati çeken Görür, komitenin “Depreme dirençli kentler nasıl oluşturulur?” sorusunun üzerinde durması gerektiğini belirtti.
Prof. Dr. Görür, Türkiye’de kenti yöneten vali ve belediye lideri üzere yöneticilerde, sarsıntı şuurunun olmasının ehemmiyetine işaret etti. Görür, “Yöneticiler atanmadan evvel gerekli eğitimden geçirilmeli. Bir kente yönetici olacaksan, sarsıntıyla ilgili temel bilgileri alman gerekir” değerlendirmesinde bulundu.
Mikro bölgeleme çalışmasının, yöneticilerin elinin altında olması gerektiğini kaydeden Görür, İstanbul hariç hiçbir yerde gerçek dürüst mikro bölgeleme çalışmasının olmadığını, ‘var’ denilen çalışmaların ise masa başı yapılan çalışmalar olduğunu vurguladı. Naci Görür, “Bir bölgeyi imara açacaksanız, mikro bölgeleme orada sıvılaşma varsa size bir yönetici olarak, ‘burayı imara açarsanız, zelzelede başımıza büyük bir bela alırız’ der. Belediye liderinin bunu bilmesi lazım.” kelamlarını sarf etti. Görür, kent idaresinde asıl işverenin, tabiatın kendisinin olması gerektiğine dikkati çekti.
“İstanbul’da ben kanalizasyon şebekesinin çökeceğini düşünüyorum”
Bir kenti dirençli hale getirmek için halkı zelzele konusunda şuurlu hale getirmenin kıymetini vurgulayan Görür, “Deprem kültürü olmayan halk, o kentin zelzeleye dirençli olmasına müsaade etmez.” tabirini kullandı.
Türkiye’nin, sarsıntı konusunda halkı eğitmek zorunda olduğunu belirten Görür, bunun medya aracılığıyla, kamu spotlarıyla, anaokullarından başlayarak verilecek eğitimlerle mümkün hale geleceğini kaydetti.
Depreme dirençli kentler oluşturmak için kentin altyapısını, sarsıntı olmadan evvel zelzeleye hazır hale getirmek gerektiğini bildiren Görür, zelzele gelmeden evvel şebekelerde ne kadar zafiyet olduğunun bilinmesinin değerini lisana getirdi. İstanbul’a yönelik bir çalışma yaptığının bilgisini veren Görür, “İstanbul’da ben kanalizasyon şebekesinin çökeceğini düşünüyorum. Kendim çalışıyorum. Nedeni ne? Yanlış materyal. Betonarme boruları, zelzele kentinde kullanırsanız, onlar size düzgün bir performans göstermez.” görüşünü paylaştı.
Depreme dirençli kentler için yapı stokunun çok kıymetli olduğunu vurgulayan Görür, kentin yapı stoklarının incelenmesi, zafiyeti olan binaların güçlendirilmesi ya da yıkılması gerektiğinin altını çizdi. Görür, “Bütün kentlerimizde yapılar, yönetmeliklere uygun binalar olarak yapılmış olsaydı, ona nazaran mühendislik hizmeti verilmiş olsaydı, zelzelede bizim binalarımız bu kadar makûs performans vermezdi. Yapı stoku elden geçirilebilir, güç değil.” dedi.
Depremin önemli bir iktisat felaketi olduğunu belirten Görür, Gaziantep ve Kahramanmaraş’ın sarsıntıdan evvel o bölgenin büyük üretim bölgesi olduğunu, bugün ise üretimde çarkların durduğunu öne sürdü. İstanbul örneğini veren Görür, “İstanbul’da zelzele olursa iş dünyasının zelzeleye olan bu hazırsızlığı nedeniyle, Marmara’daki iktisadın çarkları durur, Marmara’da iktisadın çarklarının durması demek, Türkiye’nin ekonomik manada diz üstü çökmesi deme.” diye konuştu.
Türkiye’de bir afet bakanlığının kurulmasını öneren Görür, afet bakanlığının temelinde, sarsıntının olması ve öteki afetlerle birlikte iklim değişikliği konusunun da bu bakanlık tarafından ele alınması gerektiğini vurguladı.
Prof. Dr. Naci Görür, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İklim değişikliği de bizi bir afet olarak vurmaya başlayacak. Afet bakanlığı kurulduktan sonra belli müddet gözbebeğimiz olacak. En fazla bütçenin verileceği bakanlık olacak. Liyakate dayalı takım sistemiyle kurulacak. 5 yıllık planlar dahilinde, sarsıntı nesillerindeki yerleşim alanlarından ‘Bismillah’ diyerek işe başlayacak. 20 yıl içerisinde İstanbul’u sarsıntıya dirençli hale getiremedik, ancak tüm Türkiye’yi sarsıntıya dirençli hale getirebiliriz. Kâfi ki afet bakanlığı saat üzere çalışsın, tüm Türkiye’yi zelzeleye dirençli hale getirebiliriz.”
Görür, milletvekillerin imar affıyla ilgili sorusu üzerine, imar affı konusunda halkın da talepte bulunduğunu, bunun olmaması gerektiğini söyledi. Görür, “Halkın kendisi bunu istemeyecek. İmar affı yapıldığı vakit halkın kendisi buna karşı çıkacak. Bu, bizim ülkemizde yok.” tabirini kullandı. (AA)
