İran-Irak savaşı sırasında 215 Japon vatandaşın Tahran’dan Türkiye’ye getirilişi ve bu olayın perde ardında yatan bilinmeyen bir aşk öyküsünün anlatıldığı ‘Yuvaya Dönüş’ sineması 1985 yılında THY uçaklarıyla gerçekleştirilen kurtarma operasyonunu tekrar gündeme getirdi. Emekli diplomat ve Türkiye uzmanı Mitsuru Horiguchi, Türk-Japon ilgilerinin en değerli kilometre taşlarından biri olarak gösterilen bu tarihi olayla ilgili ‘1985 yılında Türk Havayolları uçaklarıyla bombalanan Tahran’dan Japon vatandaşlarının tahliye edilmesi, Türkiye ve Japonya ortasında yeni bir öykünün doğmasına neden oldu’ dedi.
Kitaptansanattan.com’da yer alan habere nazaran, 1994-1997 yılları ortasında Ankara’da Japonya Büyükelçiliğinde, 2005-2010 yılları ortasında ise İstanbul’da Japonya Konsolosluğu’nda vazife yapan Horiguchi, 2006 yılı Ocak ayında devrin Japonya Başbakanı Junichiro Koizumi’nin İstanbul’a yaptığı ziyaretin büyük değer taşıdığını söyledi. Horiguchi, ‘’O ziyaret öncesi Tahran’dan 215 Japon yolcuyu Türkiye’ye getiren pilot ve kabin grubuna ulaşmaya çalıştık. Uzun araştırmalar sonrası kaptan Ali Özdemir’e ulaştık. Kendisine Japonya Başbakanının teşekkür etmek istediğini söyledik ve Çırağan Sarayına davet ettik. Kaptan bu davetten çok şad oldu. Ali Kaptan’a Başbakan Koizumi medyanın önünde teşekkür etti. Bu teşekkür bilhassa Türkiye’de büyük yankı uyandırdı. Zira o ana kadar, Tahran’da Türkiye’nin gerçekleştirdiği operasyonu bilen Türk vatandaşlarının sayısı çok azdı’’dedi. 1985’de yaşanan tahliye operasyonunu Türk-Japon bağları daha da gelişsin diye gündeme getirdiklerini söyleyen Horiguchi, ‘’Kısa müddette Kaptan Ali Özdemir’e ulaşmıştık. Fakat daha sonra öğrendik ki, baş pilot Orhan Suyolcu’ydu. Biz de Orhan Suyolcu ve hostesler için büyük bir resepsiyon verdik; kendilerine teşekkürlerimizi ilettik. Bu resepsiyon geleneği yıllarca devam etti’’ diye konuştu.
İyi derecede Türkçe bilen Mitsuru Horiguchi, Japonya Dışişleri Bakanlığı’nda Türkiye kısmını yönetirken Japon İmparatoru Akihito ile Cummhurbaşkanı Erdoğan’ın Japon İmparatorluk Sarayı’ndaki görüşmesine mütercim olarak katılmıştı
‘’Kilit isim Morinaga’ydı’’
Horiguchi, Tahran’dan Japon yolcuların tahliye edilmesinde devrin Türk ve Japon büyükelçilerinin yanı sıra Türkiye’de uzun yıllar çalışan Takaşi Morinaga’nın büyük rolü olduğunu söyledi:
‘’Morinaga devrin başbakanı Turgut Özal’ın yakın arkadaşıydı. Tahran’ın bombalanmasına saatler kala tüm dünya kendi vatandaşlarını gönderdikleri uçaklarla kurtarıyordu. Uzaklık nedeniyle Japonya’dan kalkan uçakların Tahran’a vaktinde yetişmesi çok zordu. Morinaga, Sayın Özal’a durumu aktarıp yardım istemesi, 215 Japon yolcunun da mukadderatını değiştirdi. Özal’ın direktifleriyle 2 Türk uçağı Tahran’a indi ve yolcular tahliye edildi. Alınan çok değerli bir karardı.’’
Mitsuru Horiguchi, kızı Mina ve oğlu Miray ile birlikte
‘’Yuvaya Dönüş Japonya’da da ilgi görecektir’’
Horiguchi, Tahran’dan kaçış işle ilgili Project X isminden hazırlanan belgeselin Japonya’da büyük yankı uyandırdığını söyledi. Horiguchi kelamlarını şöyle sürdürdü: ‘’1890 Ertuğrul sineması de Japonya’da büyük ilgi gördü. Her iki üretimde da danışman olarak vazife yaptım. Artık yakın arkadaşım Erdal Güven’in Tahran’dan Kaçış romanı senaryoya uyarlandı ve ‘Yuvaya Kaçış’ ismiyle sinema sineması oldu. Sineması heyecan içinde bekliyorum. Sinemanın Japonya’da da ilgi göreceğine inanıyorum.’’
1979 yılında Türkçe öğrenmeye başlayan Mitsuru Horiguchi, 17 yıl Türkiye’de kaldı. 30 yıldan fazla Türkiye üzerinde çalışan Horiguchi, ‘’Ama sorduklarında ‘Türkiye hakkında hiçbir şey bilmiyorum diyorum. Zira Türkiye her tarafıyla çok güçlü ve büyük bir ülke’’ diyor.
