Türkiye Petrolleri Anonim İştiraki (TPAO) Genel Müdürü Melih Han Bilgin, Karadeniz’de keşfedilen doğal gaza ait, “Karaya ham gaz getirildikten, içindeki yabancı bileşenlerden ayrıldıktan sonra devreye alınmasıyla bağlantılı kalibrasyon ve en son test süreçleri devam edecek. Ondan sonra da artık gazı devreye bağlamış olacağız. Mayıs ayının başında gaz sisteme verilmiş olacak” dedi.
TPAO Genel Müdürü Melih Han Alım, Filyos Doğal Gaz Sürece Tesisi’nde Karadeniz gazında gelinen duruma ait açıklama yaptı. Alım, Karadeniz gazının devreye alınmaya hazır hale gelmesiyle birlikte tesiste güvenlik önlemlerinin de artırıldığını söyledi. Sakarya Gaz Alanı’nda 20 Nisan’da ‘Karadeniz Gazı Devreye Alma Töreni’ yapılacağına değinen Alım, gazın fazlar halinde devreye alınacağını belirtti.
Sahayı ‘Faz 1, Faz 2, Faz 3 ve Faz 4’ diye planladıklarını söyleyen Alım, “Faz 1’in birinci kısmını bitirmek üzereyiz. 20 Nisan 2023 tarihinde Faz 1’de planladığımız toplam 10 kuyunun birinci 5’ini devreye alacağız. Eylülün sonunda ikinci 5’ini devreye alacağız. Faz 2’yle 26 kuyu, Faz 2’nin birinci kısmı olan Faz 2A dediğimiz kısmı 2025 yılında devreye alacağız. Yani Faz 2 ile 16 kuyu daha gelecek ve 2028 yılında devreye alacağız. Biz 2030 yılına kadar gün gün her şeyi planlamış vaziyetteyiz. Neyi, nasıl yapacağımızı planladık ve o iş planıyla birlikte hareket ediyoruz. 710 milyar metreküpü, bir anda tesisi devreye alınca hizmete sunma bahtınız elbette olmayacak. Hiç kimse de onu beklemiyordur ancak evre aşama evvel günde 10 milyon metreküple başlayacağız. Gerisinden Faz 2 bahsettiğim maksatlarla bir arada 40 milyon metreküpe nazaran dizayn edilmiş olan bu tesisimiz de devreye alınacak. 40 milyon metreküple çıkacağız, Faz 2 ile günlük üretim olarak. Gerisinden Faz 3 devreye girdiğinde ki bu Faz 3 dediğimiz evre, Amasra alanıyla birlikte keşfedilmiş olan sahanın devreye alınması demek. Bu daha kuzeyde; yani deniz tabanına daha yakın düzeylerden planlanmış bir üretim olacak. Bununla birlikte çıkmayı düşündüğümüz sayı 60 milyon lira. 60 milyon metreküpe 2028 yılında sirkülasyona almış olacağız” diye konuştu.
“İthalatı aşağı çekme fırsatımız var”
Doğal gazın sisteme verilmesinin siyasi münasebetler nedeniyle öne alındığı argümanlarına değinen Melih Han Alım, “2022 yılında Türkiye’nin güç ithalatı 92 milyar dolar. Yuvarlak hesap 100 milyar dolar. Biz erken teslim ettiğimiz her ay, her hafta, her gün bu 100 milyar doları aşağı çekme fırsatımız var. Siyasi münasebetler konusuna gelince, şunun sorgulanması lazım; ‘Neden geçen ay yapamadınız?’ Biz 100 milyar dolar verirken neden bunu geçtiğimiz sene yapamadık? Bunun sorgulanması lazım. Bizim koştuğumuz maksatta siyasi münasebetler yok. Bizim maksadımız o 100 milyar dolarlık yarayı, çok kan kaybından korumak. Hasta durumdayız. 100 milyar dolarlık bir yükle, kara delikle devam ediyor bu ülke. Benim için hakikat soru, ‘Neden geçen ay bitirmediniz’ olmalıydı” tabirlerini kullandı.
“İhtiyacın yüzde 40’ını karşılayacak”
Bilgin, Karadeniz gazının toplam tüketimin yüzde kaçını karşıladığı sorusuna, “İkinci Faz ile bir arada baktığınızda Türkiye gereksiniminin yaklaşık yüzde 40’ını karşılayacak. Bu sayılar çok önemli. Çok büyük sayılardan bahsediyoruz. Geçtiğimiz yılın ithalatı 100 milyar dolar. ‘Yüzde 40’ dediğimizde 40 milyar dolardan bahsediyoruz. Cebimizden çıkmayıp cebimize giren bir 40 milyar dolar, aslında. Çarpan tesiriyle bakıldığında bu çok daha farklı bir değerlendirmeye sokulabilir. Bunları da tahlil ediyoruz. 1’inci fazda yüzde 15 ile başlayıp artarak yüzde 40’a kadar çıkacak” diye yanıtladı.
“1 yılda kendisini amorti edecek”
Projenin maliyetini kuruş bazında hesapladıklarını söyleyen Alım, “Ne kadar bir işletme bedeli olduğunu, sabit yatırımlarımız ne kadar, bugüne kadar harcanan şeyler ne oldu, şurada içtiğiniz suların bile maliyeti projeye gidiyor, o denli bir maliyet bazlı operasyon yürütüyoruz. Maliyet bizim elimizde kesin bilgiler olarak var. Mega yatırımların geri dönüş mühletleri 1 yıldan azdır. Tam kapasiteye geçilmeden 1 yıl içinde kendini ödeyecek. Yaklaşık 1 yılda kendisini amorti edecek” dedi.
Doğal gazın konutlarda kullanılacağı net tarihin de mayısın birinci haftası olduğuna dikkat çeken Alım, “Mayısın birinci yarısında düşünülüyor. Tekrar seçimle ilişkilendirilecek ama o denli değil. Olağanda bu test akışlarını bir yıl öncesinden planladık. Seçim tarihini de biz belirlemedik fakat 1-2 gün öne geriye sarkma olabilir. Testlerin kalibrasyon süreçlerinin durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Mesela 30 Mayıs’ta yapacağımız testler var, 30 Haziran’da, eylül ayında yapacağımız testler var. Bu türlü bir test yapıyoruz da olay bitiyor üzere düşünülmesin” ifadelerini kullandı. (DHA)
