Türkiye, Avrupa’da alkollü içeceklerin en değerli satıldığı ülkelerin başında geliyor. 28 Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkede ortalama 100 Euro olan içki fiyatı, Türkiye’de 163 Euro. Satınalma gücü paritesine nazaran hesaplandığında ise Türkiye alkolde 37 Avrupa ülkesi içinde Arnavutluk’tan sonra en kıymetli ikinci ülke.
Euronews’in haberine nazaran, Türkiye’de 23 Haziran’da tekrarlanan İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı seçimlerinin akabinde şeker, çay, elektrik ve motorine yapılan artırımların akabinde sigara ve alkollü içki fyatları da yükseldi. Yapılan son değişiklikler ile sigaranın özel tüketim vergisi (ÖTV) 50 kuruş, 50 cl’lik biranın ÖTV’si 42 kuruş, 70’lik rakının ÖTV’si 7.27 lira ve 70’lik şarabın ÖTV’si 58 kuruş arttı.
AB’de 100 Euro olan içki Türkiye’de 163 Euro
TÜİK’e nazaran fiyat seviyesi endeksi; ülkelerin ulusal para ünitelerinin mukayeseli olarak döviz kuruna nazaran alım gücünün göstergesi olarak tanımlanıyor. Bir ülkenin fiyat seviyesi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke kümesi ortalamasına nazaran “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke kümesi ortalamasına nazaran “ucuz” olarak söz ediliyor.
Bu da Türkiye’de alkollü içeceklerin AB ortalamasına nazaran yüzde 63 daha değerli olduğunu gösteriyor.
Türkiye’nin satın alma gücü paritesi AB’den yüzde 35 düşük
Satın alma gücü paritesi (SGP) detaylı olarak tanımlanmış mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylelikle ülkeler ortasındaki fiyat seviyesi farklılıkları giderilmekte ve memleketler arası manada gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.
Eurostat tarafından açıklanan SGP’ye nazaran kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2018 yılı süreksiz sonuçlarına nazaran 28 AB ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 65 oldu. Bu, Türkiye’nin satınalma gücünün AB ortalamasına nazaran yüzde 35 düşük olduğu manasına geliyor. Türkiye bu kategoride 37 Avrupa ülkesi içinde 29. sırada yer alıyor. Birinci sırada 254 puan ile Lüksemburg bulunurken son sırada 31 endeks puanı ile Arnavutluk yer alıyor.
Türkiye’nin altında yer alan ülkeler şunlar: Romanya, Hırvatistan, Bulgaristan, Karadağ, Sırbistan, Kuzey Makedonya, Bosna-Hersek ve Arnavutluk. Bunlar dışındaki tüm Avrupa ülkeleri Türkiye’den daha yüksek satın alma gücüne sahip.
Almanlar 100 içki alırken Türkler 29 içki alabiliyor
Türkiye’de SPG’ye nazaran kişi başına GSYH ile 40 ünite alkollü içecek alınabilirken Yunanistan’da 51, İsveç’te 80, İngiltere’de 81 ve Almanya’da 138 ünite alkollü içki satın alınabiliyor. Yüzdelik olarak hesaplandığında ise Almanlar bu kategoride 100 ünite içki satın alırken Türkiye’de vatandaşlar lakin 29 içki satın alabiliyor.
Öte yandan, ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin izafî refah seviyelerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili ferdi tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili ferdi tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet yahut kar emeli olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sıhhat vb.) hizmetleri de kapsıyor. Bu kategoriden bakıldığında da Arnavutluk’un akabinde Türkiye ikinci ülke olarak ortaya çıkıyor.
