Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de 43. Dünya Miras Komitesi toplantısı düzenlendi. Toplantı öncesi UNESCO’nun yayımladığı raporda, Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı’yla ilgili müdafaa çalışmalarına ait değerlendirmeler yapıldı.
Gazete Duvar’ın aktardığına nazaran, 2015’te başlayan çatışmalı süreçte Suriçi’nde birçok binanın ağır hasar gördüğüne dikkat çekilen raporda Dünya Miras Merkezi’nin görüşlerine yer verildi. Raporda, Türkiye’nin Sur ve etrafında yapılacak onarım çalışmalarına ait UNESCO’ya raporlar sunulmuş olsa da, çalışmalara kurumun Reaktif İzleme Misyonu’nun inceleme yapmadan başlanmış olmasının ‘üzücü’ olduğu eleştirisi yer aldı.
UNESCO, Türkiye’nin sunduğu raporda kentsel dönüşüme ait ayrıntıların yer almadığına da dikkat çekti. Raporda, Dicle Irmağı Islah Projesi’ne ait olarak da yürütülen çalışmaların UNESCO heyetinin yapacağı gözleme kadar devam edilmemesi tavsiyesi yer aldı.
UNESCO raporunda, Diyarbakır Surları ve etrafının ‘Üstün Kozmik Pahası’na ziyan verme potansiyeli var olduğuna dikkat çekilerek Reaktif İzleme Misyonu inceleme yaparak, sonuçları ortaya çıkarana kadar çalışmaların durdurulması tavsiyesi yer aldı. Ayrıyeten raporda bölgede Harikulâde Hal’in bittiği hatırlatılarak, UNESCO Komitesi’nin kente gelerek inceleme yapması için Türkiye’den bir an evvel tarih verilmesi istendi.
Ne olmuştu?
Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinde, 2 Aralık 2015-10 Mart 2016 tarihleri ortasında yaşanan çatışmalar Cevatpaşa, Fatihpaşa, Dabanoğlu, Hasırlı, Cemal Yılmaz ve Savaş mahallelerinde gerçekleşmişti. Çatışmalar nedeniyle 20 binden fazla kişi ilçeden göç etmek zorunda kalmış, Suriçi’ndeki binlerce bina tahrip olmuş, ilçeye uzun bir mühlet su ve elektrik verilememişti.
2015’te listeye girdi
Almanya’nın Bonn kentinde 2015’te düzenlenen Dünya Miras Komitesi 39. Devir Toplantısı’nda Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı’nın UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedilmesine karar verilmişti.
