İngiliz Times gazetesi başyazısında, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasıyla NATO daimi üyeliğinin de sorgulanacağı yorumunu yapıyor.
Gazete, NATO’nun harekete geçmesi gerektiğini lakin stratejik kıymete sahip Türkiye ile münasebetlerin bozulmaması için ‘dikkatli adımlar atılması’ gerektiğini yazıyor.
Times gazetesindeki başyazıda şu tabirler var:
“Batı’nın artık göz gerisi edemeyeceği bir Türkiye sorunu var. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rus S-400 füze sistemini satın alma kararı, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da barışın sağlanması için hayati değerdeki 29 üye devletli NATO’ya daimi üyeliğiyle ilgili soru işaretleri doğuruyor.
“Neticede S-400 sistemi bilhassa NATO savaş uçaklarını düşürmek için tasarlanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, mutabakatın Türkiye’nin talep ettiği 100 Amerikan F-35 jetinin iptaline neden olacağı ikazlarına karşın yolundan şaşmadı.
“Bu karar, Ankara’nın doğal gaz arayışı için Kıbrıs açıklarına üç gemi göndermesi üzerine Türkiye ile AB ortasında tansiyonun tırmandığı bir periyoda denk geliyor. Türkiye bölgenin Kuzey Kıbrıs toprakları olduğunu tez ediyor. AB’nin yaptırımlarına da Ankara dört gemi göndererek karşılık verdi.”
‘Putin için diplomatik zafer’
Türkiye ile Batılı müttefikleri ortasındaki münasebetlerin bilhassa Suriye ve Fethullah Gülen nedeniyle son yıllarda giderek gerildiği belirtilen Times’ın başyazısı şöyle devam ediyor:
“Türk toplumu ortasında güçlü bir Amerikan aksiliği var. Türkiye’nin hiçbir yere ilerlemeyen üyelik görüşmelerinin 2005’te başladığı Avrupa Birliği’ne karşı iste tavır biraz daha yeterli. Birçok Türk, biraz da haklı olarak, Brüksel’in hiçbir vakit üyelik konusunda önemli olmadığını düşünüyor.
“Türkiye’nin açıkça tarafını Rusya’ya çevirmesi, yıllardır NATO ve öbür Batılı kurumları zayıflatma gayreti içindeki Devlet Lideri Putin için önemli bir diplomatik zafer. Nihayetinde Türkiye’nin 1946’da Batı’yla ittifaka girme kararının arkasında Rusya’nın yayılmacı hırsları vardı. Bunlar haklı temellere dayanan korkulardı.
“19’uncu yüzyılda Ruslar Türkleri Ukrayna’dan, Balkanlardan ve Kafkaslardan sürdü. Erdoğan’ın stratejik istikamet değişikliği, kısmen Türkiye’nin artık Rusya’yı tehdit olarak görmediğinin delili. Fakat tıpkı vakitte, Cumhurbaşkanı Erdoğan, güçlü emsaliyle kurduğu bağlantıları, Türkiye’yi bölgesel güç olarak pozisyonlandırma gayelerine ulaşmak için de bir talih olarak görüyor.
“Batı’nın artık S-400 sisteminin satışı üzerine harekete geçmekten diğer seçeneği yok. Washington F-35 programının askıya alındığını duyurdu. ABD’nin kanunları uyarınca yaptırım uygulama yükümlülüğü var. Misal bir biçimde NATO’nun da harekete geçmesi lazım yoksa NATO’dan yarı bağımsız başka üye devletler de Rusya ile savunma bağlarını derinleştirme teşebbüsünde bulunabilir.
‘Türkiye’de muhalefet büyüyor’
“Ama Batı tıpkı vakitte Türkiye’yi Rusya’nın kucağına itmeme konusunda dikkatli davranmalı, bilhassa ABD hala Suriye’deki Kürt müttefiklerine havadan dayanak sağlayabilmek için İncirlik’teki üssüne erişime bel bağlıyorken.
“Ağır yaptırımların, Erdoğan’ın makus idaresi nedeniyle zayıflayan iktisat üzerinde baskı oluşturarak Batı zıtlığını körükleme riski var. Enflasyon yüzde 16, işsizlik yüzde 14 oranında.
“NATO’nun bu çıkmaza nasıl bir tahlil bulacağı meçhul. Olağan ABD’den gelen karışık sinyaller de durumun bu hale gelmesinde tesirli oldu. Japonya’daki G20 doruğunda Trump, alternatif Amerikan sisteminin satışın başarısız olmasından selefi Barack Obama’yı sorumlu tutup S-400 sistemine tahammül edebileceğinin işaretini verdi.
“Kongre’nin Ankara’ya ağır ceza verilmesi davetlerine karşın Trump şimdi rastgele bir yaptırım açıklamadı. Bu yanlışsız bir yaklaşım olabilir. Batı, AB’nin Kıbrıs açıklarındaki faaliyetleri nedeniyle Türkiye’ye yaklaşımı üzere dikkatli ilerlemeli.
“Neticede, Erdoğan’ın partisinin ağır kayıp yaşadığı İstanbul seçimleri de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın istikrarsız liderliğine karşı muhalefetin büyüdüğünü gösteriyor. Türkiye, Erdoğan gittikten sonra da jeopolitik olarak kıymetli bir ülke olarak kalacak.
