Suriye idaresi, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde bu ayın başında bölgede ilan ettiği “şartlı” ateşkesi Türkiye’yi suçlayarak sonlandırdı. Ateşkesin sonlanmasının akabinde Suriye savaş uçakları İdlib’in Han Şeyhun ilçesinde birtakım noktaları bombaladı.
Suriye haber ajansı SANA; Şam idaresinin, Kazakistan’ın başşehri Işık Sultan’da Suriye bahisli 13. Garantörler Toplantısı’nın sürdüğü sırada İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde ilan ettiği “şartlı ateşkesi” iptal ederek, “operasyonlara devam edeceğini” duyurdu. Suriye ordusu, ‘Türkiye’nin desteklediği kümelerin ateşkese uymayı reddettiğini ve yakınlarındaki bölgelerde sivillere karşı ataklar düzenlediğini’ belirterek, “Ateşkesi koşullu olarak kabul ettik. Bu kurallar yerine getirilmedi. Terör örgütlerine karşı askeri operasyonlarımızı tekrar başlatıyoruz” tabirlerini kullandı.
Suriye idaresi ateşkesi iptal ettiğini duyurmasının akabinde, savaş uçaklarıyla İdlib’in Han Şeyhun ilçesine taarruzlar düzenlendi. Akında meyyit yahut yaralı sayısına ait bilgi paylaşılmadı.
Ne olmuştu?
Rusya ile Türkiye’nin Eylül 2018’de vardığı muahede, Suriye ordusunun İdlib’deki askeri operasyonları askıya alması karşılığında militanların ağır silahları ile geriye çekilmesi, bu süreçte de bir çatışmasızlık bölgesi kurulmasını öngörüyordu. Mutabakat kapsamında Rusya tarafı Suriye ordusuna, Türkiye tarafı da militanlara garantör olmuştu. Fakat Suriye ordusu bir müddet boyunca operasyonlarını askıya alsa da, militanlar belirlenen tarihte çekilmedi; bu ortada da İdlib 2019 başında Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ- eski El Nusra) denetimine geçti.
Suriye ordusu son haftalarda İdlib’in güneyindeki hava akınlarını tekrar başlatırken, sivil kayıplar nedeniyle dünyadan reaksiyon yükselmişti. Son olarak da, Şam idaresi Türkiye-Rusya mutabakatının uygulanması şartıyla geçen hafta ateşkesi kabul etmişti.
Suriye resmi haber ajansı SANA’nın askeri yetkililere dayandırdığı habere nazaran Esad rejimi, muhaliflerin silahlarıyla birlikte, Rusya ile Türkiye ortasında Eylül 2018’de Soçi kentinde imzalanan İdlib mutabakatındaki gerginliği azaltma bölgesinden çekilmeleri koşuluyla, gece yarısı prestijiyle ateşkes uygulamayı kabul etti.
