Diyarbakır’da buğday hasadı devam ediyorken bu yıl çok yağışlardan ötürü randıman de önemli düşüklük yaşanıyor. Buna ek olarak mazot ve gübre fiyatları ise el yakarken, buğday taban fiyatları da çiftçiyi düşündürüyor. Randımanın az olmasından ötürü fiyatların yükselebileceğini söyleyen çiftçi, tarım bakanının çiftçiyi mağdur etmeden tahlil bulması gerektiğini söyledi.
Çiftçi ve esnaf, yansısını, “Böyle giderse hepimiz batıda çapaya gideceğiz. Fındık toplamaya gideceğiz. Aslında bize orada da tam yevmiye vermezler. 100 TL ise 70 TL verirler” diyerek gösterdi.
Evrensel’den Fırat Topal’ın haberine nazaran, buğday pazarında 15 yıllık esnaf olan Aydın Malay, fiyatların yüksek olduğunu bu tüccardan çok olağan vatandaşı etkileyeceğini belirterek, “Daha yazın başında mercimek 3 TL fiyatlar bu kadar yüksek. Kışın bu fiyat 5 TL’yi bulur. Dönem başında bu fiyat çok yüksek. Bu sorun bizlik bir sorun değil. Bu Tarım Bakanlığının problemidir. Randıman az olmasından kaynaklı un fabrikaları yüksek fiyata mahsul almak zorunda kalıyor. Bu biz tüccarları etkiliyor lakin bu olağan vatandaşı da etkiliyor. Bu yüksek fiyat makarnaya, bulgura, ekmeğe de her şeye yansıyor, yansıyacak. Tarım Bakanı çiftçiyi de mağdur etmeden bir tahlil bulmalı. Şu an buğday fiyatı 1800-1850 TL ortasında değişiyor. TMO düşük fiyat verdiği için çiftçi mahsulünü fabrikalara veriyor” diye konuştu.
“Vatandaş mağdur olacak”
Buğday pazarında 20 yıllık esnaf olan Ayhan Budak, tarım siyaseti ile birlikte ülkenin genel siyasetinin da değişmesi gerektiğini belirterek, “Tarım siyaseti makus mazot, gübre kıymetli verdikleri 100 bin TL’lik destekleme 10 bin TL’ye iniyor. Aldığı desteklemeden yarar görmüyor çiftçi. Daha vermedikleri desteklemenin parasını da alıyorlar. Yani ben tüccarım aldığım mahsulü üzerine kârımı atarak satarım. Az kazanırım fiyat ne kadar da yüksek olursa olsun kazanırım. Ancak bu vatandaşa sirayeti olacak. Her şey zamlanacak olağan vatandaş mağdur olacak. Bu sorun üretici desteklenerek çözülür. Yalnız tarım siyaseti değil ülke siyasetinin da değişmesi lazım” dedi.
“Olan yeniden halka oluyor”
50 yıllık esnaf Akın Barış ise çiftçinin tarım maliyetinin yüksek olması bu yıl çok yağışlardan kaynaklı mahsulün az olmasının fiyatı ziyadesiyle etkilediğini tabir etti. Barış, “Mazot, gübre, ilaç maliyeti yüksek üretici de mahsulünü yüksek fiyata vermek istiyor. Başka türlü çiftçiyi kurtarmıyor. Burada olan yeniden halka oluyor. Bir torba un 100 TL’nin üzerinde minimum fiyatlı için durum zorlaşıyor. Burada yalnızca devlet değil, çiftçi de tüccar da üzerine düşeni yapmıyor. Aslında kontrol de yok. Çiftçi de mağdur edilmeden bir tahlil bulunmalı” tabirlerini kullandı.
“Böyle giderse fındık toplamaya gideriz”
35 yıllık çiftçi olan Nezir Başakçı, bu yıl mahsulün makûs olduğunu ama ülkede genel olarak sıkıntılı bir tarım siyaseti yürütüldüğünü tabir ederek, çiftçinin ürettiği mahsulden yarar elde etmesinin mümkün olmadığını söyledi. Başakçı, çiftçinin aldığı desteklemenin yetersiz olduğunu da ekleyerek, “Bize desteklemenin 4’te 1’i gelmiş. Buğdayı 3 TL’ye versek de kurtarmıyor ki. Biz mazotu 6-6.25 TL’ye alıyoruz. Bizim için mazot fiyatında rastgele bir indirim yok. Biçer ve öbür masrafları bir yana. Çiftçinin ziyanı 1000-2 bin TL ile kurtarılmaz ki. Bu yıl çok yağmur çiftçiyi perişan etti. Ziyan üstüne ziyan. Dün mazota artırım geldi. Seçimin acısı bizden çıkıyor. Olan bize oluyor. Patos, gübre, mazot her şey kıymetli, destekliyor lakin masraflarımızı karşılamıyor. 50 bin TL desteklemenin 30 bin TL’si elimize ulaşıyor. Çiftçiyi üretime cesaretlendiriyor sonra yeniden tek başına bırakıyorlar. Bize verilen takviyenin yarısını tekrar kendileri alıyor. Bu türlü giderse hepimiz batıda çapaya gideceğiz. Fındık toplamaya gideceğiz. Esasen bize orada da tam yevmiye vermezler. 100 TL ise 70 TL verirler” kelamlarını kaydetti.
