ABD Senatosu, eski silah lobicisi ve ordu mensubu Mark Esper’i savunma bakanı olarak onayladı.
Esper, ABD Lideri Donald Trump periyodunda Senato’nun onayladığı ikinci savunma bakanı oldu.
Bugün gerçekleşen oylamada Esper 8’e karşı 90 oyla Senato’nun dayanağını kazandı.
Böylece Aralık 2017’de James Mattis’in istifasından beri boş kalan bakanlık koltuğu yeni sahibini buldu.
Trump daha evvel eski Boeing yöneticisi Patrick Shanahan’ı savunma bakanlığına getirmeyi düşünmüş, lakin Shanahan aile içi şiddet suçlamaları nedeniyle 18 Haziran’da adaylıktan çekilmişti.
55 yaşındaki Esper, bugünkü oylamada genel olarak hem Demokratlardan hem de Cumhuriyetçilerden takviye aldı. Ama Demokrat senatörler içinde Elizabeth Warren üzere, Esper’in lobicilik yaptığı Raytheon’la bağından rahatsız olanlar da vardı.
Peki Mark Esper kimdir? Türkiye hakkında neler söyledi? ABD’nin yeni savunma bakanının hayatındaki değerli noktalarını inceledik.
Esper 1964 yılında ABD’nin Pennsylvania eyaletinde dünyaya geldi.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile West Point Askeri Akademisi’nde eğitim gördü.
Harvard Üniversitesi’ndeki JFK School of Government’ta kamu idaresi yüksek lisans, George Washington Üniversitesi’nde ise kamu siyasetleri doktora yaptı.
Birinci Körfez Savaşı’nda cephedeydi
Esper 1990-91’deki Birinci Körfez Savaşı’nda Irak’ta savaştı.
2007 yılında ordudan emekli olduğunda 10 yılı etkin misyon olmak üzere 21 yıl misyon yapmıştı.
Ordudaki vazifesinin akabinde Esper, George W. Bush devrinde ABD Savunma Bakanlığı’nda çeşitli misyonlarda bulundu. Bush devrinin akabinde Global Fikri Mülkiyet Merkezi Lider Yardımcılığı, ABD Ticaret Odası Lider Yardımcılığı, National Institute for Public Policy Kıdemli Araştırmacılığı üzere çeşitli konumlarda çalıştı.
Esper ayrıyeten ABD havacılık endüstrisinin kurduğu bir birlik olan Aerospace Industries Association ve muhafazakar bir fikir kuruluşu olan Heritage Foundation’da çalıştı.
Bu vazifelerin akabinde ise Raytheon şirketinde çalışmaya başladı.
Esper’in lobicilik faaliyetini yürüttüğü Raytheon ABD savunma sanayiindeki en büyük şirketlerden biri pozisyonunda.
Şirket hava trafik denetim sistemleri, radarlar, uydu sensörleri, bağlantı, yarı iletkenler, hava savunma sistemi ve füze üretimi üzere çeşitli alanlarda üretim yapıyor.
Esper 2010 yılında Raytheon Hükümetle İlgilerden Sorumlu Lider Yardımcısı oldu.
Kasım 2017’de ABD Savunma Bakanlığı’nda ordudan sorumlu sivil bir duruma getirildi.
24 Haziran’da ise bu vazifesinden ayrılarak Savunma Bakanı Vekili oldu.
Trump, 15 Temmuz 2019’da Esper’i Savunma Bakanlığı’na aday gösterirken kendisi hakkında “Esper çok deneyimli. Uzun müddettir konuştuğumuz mevzuların daima içinde yer aldı” dedi.
Esper, ABD kanunları bakanlığa vekalet eden bireylerin bakanlığa aday gösterilmesine müsaade vermediği için tıpkı gün misyonunu bıraktı.
23 Temmuz 2019’da Senato tarafından Savunma Bakanlığı vazifesi onaylandı.
Esper’in ABD ordusunun yanı sıra Kuveyt ve Suudi Arabistan üzere ülkelerden aldığı madalyalar da bulunuyor.
30 yıldır evli olan Esper’in üç çocuğu bulunuyor.
Türkiye hakkındaki açıklamaları
Mark Esper ABD Savunma Bakanı Vekili olduğu periyotta, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alması konusunda, “Bizi hayal kırıklığına uğrattı” demişti.
Türkiye’nin ya S-400 hava savunma sistemini ya da F-35 savaş uçaklarını alabileceğini söylemiş, “İkisine birden sahip olamaz” demişti.
Mark Esper, Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’ne verdiği sözde, “Meslektaşıma, (Türkiye’nin) Savunma Bakanı’na, ‘Ya S-400’lere ya da F-35’lere sahip olabilirsiniz, ikisine birden sahip olamazsınız’ dedim” tabirlerini kullanmıştı.
Esper, S-400 teslimatının başlamasının akabinde ise ABD’nin F-35’ler konusundaki durumunun değişmediğini söylemişti.
ABD ordusundan Tuğgeneral Mark Kimmitt BBC’ye yaptığı açıklamada, Esper’in Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun sınıf arkadaşı olduğunu ve Pompeo ile Bolton’ın sert görüşlerini benimsiyor olabileceğini söylemişti.
