Denizlerin derinliklerinden dağların doruklarına yiyeceklerden içme suyuna kozmetik eserlerden tarım ilaçlarına ve hatta kanımıza Mikroplastiklere Bağdat Caddesi travesti çabucak yerde rastlanıyor Birleşmiş Milletler mikroplastik parçacıkların sayısının galaksimizdeki yıldızların sayısından daha fazla olduğunu iddia ediyor
Mikroplastikler hava su yahut toprak yoluyla yayılabiliyor ve tabiatta deverana girdikten sonra bir daha Bağdat Caddesi travestileri temizlenemiyor Doğal yollarla ayrışmadığı için de yüzyıllar boyunca hayvanlar ve bitkiler için tehdit oluşturabiliyor ve besin zincirine karışıyor Bunun sıhhatimiz üzerinde tam olarak ne üzere tesirleri olabileceği ise şimdi gereğince Travesti Bağdat Caddesi araştırılmadı
Halihazırda Avrupa Birliği’nde AB besin hususlarından paklık ve kozmetik mamullerine kadar çeşitli eserlerde kasıtlı olarak her yıl ortalama 42 bin ton mikroplastik kullanılıyor AB Komitesi Basın Sözcüsü Johanna Bernsel İşte bu yüzden mikroplastiklerin tabiata karışmasını engellemek çok önemli diyor
AB Kurulu ziyanlı kimyasallara yönelik REACH düzenlemeleri kapsamındaki yeni önlemler kabul etti Buna nazaran AB ülkelerinde mikroplastiklerin ve bunların kasıtlı olarak eklendiği eserlerin satışı kademeli olarak yasaklanıyor
Mikroplastik yasağından hangi eserler etkileniyor
Yeni düzenle mikroplastikleri organik çözünmeyen ve bozunmayan beş milimetreden küçük sentetik polimer parçacıkları olarak tanımlıyor Bunlar makyaj gereçleri kozmetik eserleri deterjanlar simler böcek ilaçları gübreler oyuncaklar ilaçlar ve spor alanlarının yüzeylerinde kullanılan granüller de dahil olmak üzere çok sayıda eserde bulunuyor Mikroplastik parçacıklar örneğin diş macunu yahut meyyit cilt hücrelerinin uzaklaştırılmasını peeling sağlayan bakım eserlerinde aşındırıcı parçacıklar olarak fonksiyon görüyor yahut bağlayıcı hususlar olarak sıvıların kıvamını etkiliyor
Mikroplastik içeren lakin bunları salmayan yapı materyalleri ve endüstriyel ekipmanlar için kullanılan eserler yasak kapsamında sayılmıyor Bununla birlikte üreticilerin iddiası mikroplastik emisyonlarını yıllık olarak bildirmeleri ve mikroplastiklerin salınımını önlemek için ilgili eserlerin nasıl kullanılacağı ve bertaraf edileceği konusunda tüketicilere talimat sunmaları gerekiyor
Yasak AB’de üretilen eserlerin yanı sıra Birlik dışından ithal edilen ve mikroplastik içeren tüm eserleri de kapsıyor Sözcü Bernsel Yeni düzenleme bu açıdan Avrupa sanayisinde inovasyonu teşvik ediyor diyor
AB’nin mikroplastik düzenlemesi ne vakit yürürlüğe girecek
Mikro boncuklar gevşek simler ve kimi kozmetik eserler de dahil olmak üzere birtakım eserler için satış yasağı 2023 Ekim ortasından itibaren yürürlüğe girdi Başka eserler için üretimin karmaşıklığına ve mikroplastiklere uygun alternatiflerin mevcudiyetine bağlı olarak dört ila on iki yıllık bir geçiş devri öngörülüyor
Spor alanlarında kullanılan granül üzere dolgu gereçleri için işletmecilere alternatiflere geçmeleri için vakit vermek gayesiyle sekiz yıllık bir müddet tanınıyor Mevcut spor tesislerinin birçoklarının taban kaplamaları bu müddet içinde kullanım ömürlerinin sonuna ulaşacak ve yenilenmeleri gerekecek
Mikroplastiklerin alternatifi var mı
Stuttgart Üniversitesi Plastik Teknolojisi Enstitüsü Başkanı Marc Kreutzbruck iklim amaçlarına ulaşılabilmesi için plastiklerden daha düzgün bir ikame hususu olmadığını savunuyor
Ne yazık ki durum bu türlü Zira plastik çok düşük sıcaklıklarda şekillendirilebilen bir gereç Metal seramik ya da cam üzere öteki tüm materyalleri bir esere dönüştürmek için çok daha fazla güce gereksinim var Enerjiyi CO2 emisyonlarıyla birebir kefeye koyamazsınız
Kreutzbruck’un bakış açısına nazaran bu büsbütün sorumluluk ve sürdürülebilirlikle ilgili bir durum Gerçekten yüzde yüz geri dönüşüme ulaşmayı başarmak zorundayız Plastik tek kullanımlık bir eser değildir geri dönüştürülebilir bir gereçtir ve sahiden bedelli olduğu için toplamak zorundasınız ve bunu insanların başına sokmalısınız
Türkiye’deki balıkların yarısında mikroplastik var
Bernsel, sürdürülebilir alternatifler bulmak için siyasetçiler, sanayi ve araştırma topluluğunun ortak bir uğraş göstermesi gerektiğini söylüyor. Komite sözcüsü, yasağın bunun için gerekli teşvikleri sağlayacağından emin: “Kimya sanayisinin geleceğinin, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir alternatifler üzerinde durmakta yattığına inanıyoruz. Bu, Avrupa sanayisi için, daha fazla sürdürülebilirlik ve inovasyon konusunda ön saflarında yer alması için bir fırsattır. Rekabet gücümüzü lakin bu halde koruyabiliriz.”
Mikroplastik yasağının tesiri ne olacak?
Yasağın yaklaşık yarım milyon ton mikroplastiğin etrafa salınmasını önlemesi bekleniyor. Lakin Kreutzbruck, çok daha fazlasının yapılması gerektiğini vurguluyor: “Mikroplastiklerin kozmetik eserlerdeki hissesinin ne kadar olduğunu anlamak kıymetli. Toplam plastik girdisine kıyasla yaklaşık yüzde bir. Bu da aldığımız tedbirlerin yerinde olduğunu teyit etmekle birlikte şimdi hayli yüzeysel kaldığını gösteriyor.”
AB ileride atacağı adımlar ve alacağı önlemlerle, örneğin otomobil kullanırken lastiklerin aşınması ya da çamaşırların yıkanması üzere kasıtsız olarak açığa çıkan mikroplastikleri de yasaklayabilir.
Komisyon Basın Sözcüsü Johanna Bernsel, AB’deki yeni mikroplastik düzenlemesinin, dünyanın başka bölgelerine de misal düzenlemeleri hayata geçirme konusunda ilham vermesini umuyor: “Elbette dünyanın öteki ülkeleri ya da bölgeleri için kurallar koyamayız. Lakin tabiatın korunması konusunda AB’nin örnek adımlar atmasının, geçmişte diğer alanlarda çok başarılı sonuçlar doğurduğu da kanıtlanmıştır.”
