Online dizi ve sinema platformu Netflix için “Ha teğe ortaya eşcinselliği olağanlaştırma ve sıradanlaştırma bildirileri sıkıştırdığını’ savunan Karar muharriri Akif Beki sansüre neden olacağı konuşulan yeni RTÜK düzenlemesi ile ilgili olarak yeni bir açıklama yaptı. Beki, “Ne tenkitlerimden ne de Netflix aboneliğimden vazgeçiyorum” dedi.
Beki Netflix’in ‘ha teğe ortaya eşcinselliği olağanlaştırma ve sıradanlaştırma bildirileri sıkıştırdığını’ savunmuştu.
“O tenkitlerin muhatabı, sıcağı sıcağına soran mecralarda da belirttiğim üzere platformun kendisiydi, RTÜK değil” diyen Beki “Netflix ve ‘RTÜK denetimi” başlıklı (2 Ağustos 2019) yazısında şunları kaydetti:
“İsteğe bağlı yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkındaki Yönetmelik”, önemli bir endişe ve korku uyandırdı. Ve ne yazık ki RTÜK’ün geçmiş pratiklerine bakınca, bu kaygıların külliyen yersiz, haksız olduğu da söylenemez.
Yine de yansıların kâfi ve yanlışsız bilgiye dayandığı manasına gelmiyor.
Kurul üyesi Faruk Bildirici’nin de vurguladığı üzere, evvela düzenleme yeni değil. Ve aktüel tartışmalarla da ilgisi yok. Ta geçen yıl Eylül ayında oy çokluğuyla kabul edilmişti.
En etraflı, bilgilendirici haberi BBC Türkçe sitesi verdi. Doğrusunu yanlışını oradan takip edelim:
“Yönetmelik, 2018 yılının Mart ayında yapılan yasal değişikliklerin uygulama çerçevesini belirliyor.
İnternet üzerinden radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayınları düzenleyen yeni yönetmeliğin taslağı, kimi değişikliklerle birlikte 28 Eylül’de RTÜK’ün internet sitesinde yayımlanmıştı.
İnternet üzerinden radyo ve televizyon yayını yapan kuruluşlar ve isteğe bağlı (on demand) olarak tanımlanan platformlarla ilgili düzenlemeleri içeriyor.
Mart 2018’de RTÜK Kanunu’na yapılan eklemelerle internet yayıncılığı da Kurul’un kontrol alanına dahil edilmişti.
Yönetmeliğe yönelik tabirlerin muğlak ve ucu açık olduğu eleştirisi yapılıyor. Yönetmeliği savunanlar ise bunun Avrupa Birliği’nin internet yayınlarıyla ilgili kısa mühlet evvel yaptığı düzenlemelere uygun gerçekleştirildiğini savunuyor.
AB, son devirde yaptığı bir dizi düzenlemeyle isteğe bağlı yayın ve görüntü toplumsal medya platformlarının tabi olduğu uygulamalarda değişikliğe gitti.
Üzerinde uzlaşmaya varılan yeni düzenlemeler kapsamında, Netflix ve Amazon Prime üzere isteğe bağlı yayın hizmeti sunan platformların içeriklerinin en az yüzde 30’unun lokal içeriklerden oluşması koşulu getiriliyor. Ayrıyeten gündüz vakti izlenebilen içeriklerde reklam sınırlaması ve çocuk programlarına dair kimi yeni düzenlemelerin de getirilmesi öngörülüyor…”
Geriye, nasıl uygulanacağıyla ilgili soru işaretleri kalıyor. Bütün endişelerin gelip düğümlendiği püf noktası burası.
Muğlak ve yoruma açık yerlerde, RTÜK özgürlükçü mü, yasakçı mı davranacak?
Geçmiş pratikler umut verici değil. Bu da düzenlemenin berbata kullanılabileceğiyle ilgili korkuları arttırıyor.
Bildirici, “Dijital ortamlardan bağımsız habercilik yapan siteler, gazeteciler, YouTuberlar ve sair ferdî bağlantıların bu yasa ve yönetmelik kapsamına girmediği kanısındayım” diyor.
Faruk Bildirici’ye nazaran asıl sakınca, isteğe bağlı platformlarda ‘uygunsuzluk’ gerekçesiyle imajların kapatılması, konuşmaların biplenmesi ihtimali.
İstemeyenin maruz kalmadığı bu paralı platformların, kamuya açık yayınlardan başka ve daha geniş bir özgürlük sonuna tabi tutulmaları gerektiğine ben de katılıyorum.
Netflix eleştirilerime gelince…
O tenkitlerin muhatabı, sıcağı sıcağına soran mecralarda da belirttiğim üzere platformun kendisiydi, RTÜK değil. Ne tenkitlerimden ne de Netflix aboneliğimden vazgeçiyorum diye açıkça söyledim.
Kamu otoritesinin ortaya girmesini, hariçten müdahaleyle karışmasını istemeden bu ikisini bir ortada yapma imkanı yok mu?
‘Barış akademisyenleri’ bildirisinin içeriğini de eleştirmiştim mesela. Ancak yasaklanmasını, imzacılarının işten atılmasını, soruşturma geçirmesini, yargılanıp hapsedilmelerini savunmadım. Tersine, eleştirirken de savcıların vazifeye çağrılmasına karşı çıktım, artık de…
Bilmem anlatabildim mi!
