İstanbul Başakşehir’e bağlı Şahintepe Mahallesi’nde kentsel dönüşüm uygulamalarına karşı çaba eden mahalle halkı “Ne sarsıntı ne rant, yerinde bir dönüşüm istiyoruz” sloganıyla düzenlenen panelde bir ortaya geldi. Şahintepe Halk Dayanışmasının düzenlediği aktifliğe, Av. Gül Altay, TMMOB Eski Yürütme Heyeti üyesi Cemalettin Küçük, Akademisyen Emrah Altınok ve Yerde Adalet Derneği’nden Bahar Bayhan iştirak sağladı. Yerde Adalet Derneği’nden Bayhan, “İnşaat sermayesinin büyümesine hizmet eden bir kentsel dönüşüm anlayışı var bu ülkede.” görüşünü savundu.
Şahintepe Halk Dayanışması’ndan Yasin Serindere, panelden evvel kısa açıklamalarda bulunarak yapılan aktifliğin içeriğine ve ehemmiyetine değindi. Serindere, on binlerce insanın hayatını kaybettiği ve tesirleri hala devam eden Maraş merkezli sarsıntının, Başakşehir Belediyesi tarafından ahlak dışı bir formda kullanıldığını söyledi. Zelzelede gerçekleşen yıkımın, ranta dayalı dönüşüm siyasetlerinin sonucu olduğunu söz eden Serindere, “Rantsal dönüşümün karşısında duruyoruz ama birebir vakitte da barınma hakkımızın korunduğu bir dönüşümü konuşmak istiyoruz” dedi.
“Deprem Gerçeği ve Rant Politikaları” konusunda sunumunu gerçekleştirmek üzere kelam alan Cemalattin Küçük, “’99 Zelzelesinde bu ülkede endüstrisi ve nüfusunun en ağır olduğu bölge büyük bir hasar aldı. Hem fizikî hem kültürel hem de ekonomik hasar aldı. Anımsamaya çalışın o periyotta çeşitli yasal değişiklikler kelam konusuydu.
“Her felaket bir fırsattır”
İstanbul’dan gidiyorsunuz tam Bolu’ya gireceksiniz sol tarafta bir tane alışveriş merkezi yapıldı artık. O alışveriş merkezinin yanında 12 Kasım sarsıntısının akabinde büyük bir afiş açılmıştı. Motamot şöyle yazıyordu: Her felaket bir fırsattır. Bu kapitalizm açısından, gücü elinde bulunduranlar açısından böyleydi. Ve o vakit bu felaketi bir fırsata çevirerek uyguladıkları siyasetlerle bugüne geldik.
Nasıl ki ‘99 sarsıntısında her felaket bir fırsatsa; Türkiye’nin büyük kısmını sarsan, neredeyse herkesin bir yakınının, tanıdığının yara almış olduğu bu sarsıntısı de bir fırsat bilip sizi buradan göç ettirmeye çalışacaklardır.
Esas sorun idareler dışında siyaset üretebilmektir. Yani siz buranın siyasetini yalnızca Başakşehir Belediyesine, belediye meclis üyelerine ve muhtara bırakırsanız hiçbir şeyden haberiniz olmaz.
Aranızdaki bütün hasımlıkları bir kenara bırakarak birlik olmalısınız. Siz yerinizden edilme siyasetleriyle karşı karşıyasınız, sokak sokak çalışarak, burada yaşantınızı koruyarak çabayı ön plana almalısınız.” sözlerini kullandı.
“Deprem mazeret ediliyor”
Rantsal dönüşüm uygulamalarına karşı mahalle halkının davalarını istekli olarak üstlenen Av. Gül Altay, “Rantsal dönüşüm akınlarına karşı türel çabanın kıymetine değindi. Altay, açılan davalara verilen karşılıklarda sarsıntının rantsal dönüşüm uygulamalarına mazeret edildiğini söz ederken, 16 ada ile ilgili açtığımız yetki iptal davalarına verilen karşılıklarda, ‘Bu adalarda zelzeleden kaynaklı olarak dönüşüm isteyen vatandaşlar var’ deniliyor. Pekala kim bu vatandaşlar? İncelediğimizde görüyoruz ki yurt dışında ya da diğer kentlerde yaşayanlar bunlar. Yatırım için arsa almış bireyler yani burayla alakası olan beşerler değil.
“Ranta dayalı uygulamalara karşı çıkıyoruz”
Biz şunu söylüyoruz: Bu mahalle halkı sağlıklı konutlarda yaşamak istemiyor mu? İstiyor. Lakin biz yönetimin bu isteği dikkate almadığını görüyoruz. Ranta dayalı uygulamalara karşı çıkıyoruz.
“Hesabınıza bir ölçü para yatıracaklar ve mülksüzleşeceksiniz”
Başakşehir Belediyesi, imar uygulamasına verilen ve verilecek olan iptal kararlarına karşın burada yaşayan vatandaşların tapusuna el koymak istiyor. Yani bir imar planı var ve bu iptal edilecek lakin tapu topluyor. Bir mukavele yapıyor. Bu kontrat imzalanırsa tapunuz elinizden gidecek. 15 gün içerisinde tapuyu devretmeniz istenecek, taşınmazını terk etmeniz istenecek. Pekala nereye gideceksiniz. Kiralık bir mesken arayacaksınız, kiraların hali ortada. Konutların ne vakit yapılacağı belirli değil ve diyor ki bu kontratta, ‘mücbir sebep’ olursa, yani inşaat olmazsa, o tapunun sahibine parasını vereceğim. Parasını neye nazaran ödeyeceği belirli değil. Tazminat hakkınız yok. Yani o daire senin olmayacak tahminen senin hesabına bir ölçü para yatıracaklar ve sen mülksüzleşeceksin” sözlerini kullandı.
“Söz birliğine varacak pahaları tanımlama fırsatımız oldu”
Avukat gül Altay’ın akabinde ‘Başka Bir Kentsel Dönüşüm Mümkün mü? Gülsuyu-Gülensu atölye Deneyimi’ başlıklı sunumunu gerçekleştirmek için kelam alan Emrah Altınok, ‘Bugün sizin yaşadığınız kentsel dönüşüm sorunu Gülsuyu’nda da hala geçerli. Gülsuyu daha güzel şartlarda dönüşüm sürecine başlamış bir yer de değil.
Gülsuyu-Gülensu’da halk imar planı sürecine dahil olabildi. İmar planı orjinal biçimiyle, yapıldığı haliyle onaylanmadı. Bizim dayanışma atölyelerindeki bilgi setimizden faydalanılarak tekrar ele alındı. Yani imar planında son derece kıymetli değişikleri yapmayı başardık. Bir muvaffakiyet varsa bu noktada evet var.
Bir öteki kazanım soyut olsa da şuydu; orada kelam birliğine varacak pahaları tanımlama fırsatımız oldu. Bence bu hepsinden daha değerliydi. Yapılan atölyelere katılan beşerlerle ve bu insanların daima irtibat halinde olmasını sağlayan derneklerle, bu pahanın yaygınlaşması ve anlaşılması mümkün oldu.
İnsanların yaşadıkları yer dönüşecekse, nasıl dönüşebileceğine dair bir vizyonları olmalı. İnsanların daha düzgün bir kentsel dönüşüme dair fikirleri ve umutları yoksa mevcut düzeneğe entegre olmak dışında diğer bir seçenekleri olmadığını da düşünüyorum. Münasebetiyle bunu kırmak çok kıymetli.’ sözlerini kullandı.
“İnşaat sermayesinin büyümesine hizmet eden dönüşüm anlayışı var”
Emrah Altınok’tan sonra kelamı Yerde Adalet Derneğinden Bahar Bayhan aldı. Şahintepe’de yapılması planlanan Yerde Adalet Atölyeleri hakkında bilgiler veren Bayhan, ‘Bizi burada buluşturan şey rantsal dönüşüm sözcüğü. Zira biz burada yalnızca kent planlamacı üzere uzman şapkalarımızla bulunmuyoruz. Biz bu kentte yaşayan insanlarız ve ben de inançlı bir kentte yaşamak istiyorum. Hasebiyle tıpkı yerdeyiz. 20 yıldır kentsel dönüşümden bahsediyoruz, sarsıntının olacağı biliniyor söyleniyor olmasına karşın niçin biz sağlam kentlerde yaşayamıyoruz. 20 yıldır biz neden kentsel dönüşümü konuşuyoruz. Zira bizim gereksinimlerimizi, kentte yaşayan insanların muhtaçlıklarını dikkate almıyorlar. İnşaat sermayesinin büyümesine hizmet eden bir kentsel dönüşüm anlayışı var bu ülkede.
Konutu yalnızca çatıya ve metre kare hesabına indirgeyen anlayışa karşıyız. Bize dayatılan, piyasanın dayattığı, müteahhitlerin dayattığı, çantacıların dayattığı projelere razı olmak zorunda değiliz. Bence bunu kabul ederek başlayalım. Daha uygununu talep etmek, daha güzelini hayal etme hakkınız var. Münasebetiyle biz metre kare hesabı yapmak değil, gereksinimlerimize uygun kentler nasıl olabilir? diye soracağız.
“Birlikte tasarlayacağız, iştirak dediğimiz süreci birlikte oluşturacağız”
Sizin gereksinimleriniz neler, bu mahallede korumak istediğiniz pahalar neler? Bir TOKİ bloğundan fazlası neler olabilir? Birlikte neler düşünebiliriz? Bu mahalleye dair neler hayal etmek istersiniz? Bunun peşine düşeceğiz. Şayet derseniz biz de varız, biz bütün uzmanlık tecrübemizi size vakfetmek isteriz. Ancak sanmayın ki bu çalışmayı yapacağız sizin önünüze bir proje sunacağız siz de bunu kabul edeceksiniz. Siz bunun birebir içerisinde olacaksınız, bunu birlikte yapacağız. Birlikte tasarlayacağız, iştirak dediğimiz süreci birlikte oluşturacağız” dedi.
Mahalle halkının ağır ilgi gösterdiği aktiflik soru-cevap kısmının akabinde sonlandırıldı.
