CHP Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül, temel hak ihlalleriyle ilgili hazırladığı Kasım 2022-Şubat 2023 devrini kapsayan kapsayan “Adalet Raporu”nu açıkladı. Bu müddette en az 132 toplantı ve şov yürüyüşüne polis tarafından müdahale edildiği, bin 462 kişinin gözaltına alındığı belirtilen raporda, “Şubat ayında Kahramanmaraş merkezli olan ve 10 vilayette büyük yıkımlara neden olan sarsıntının akabinde ülkede başta hayat hakkı olmak üzere, barınmadan beslenmeye eğitimden sıhhate hayatın her alında yurttaşlar haksızlığa, hukuksuzluğa ve zorbalığa maruz kaldı” denildi.
CHP Aydın Milletvekili ve TBMM Adalet Komitesi üyesi Süleyman Bülbül, geçen yılın ekim, kasım ve aralık ayları ile bu yılın ocak ve şubat ayları olmak üzere son 5 ayı kapsayan periyoda ait 145 sayfalık “Adalet Raporu’nu” açıkladı.
Raporda, 132 toplantı ve şov yürüyüşüne kolluk kuvvetlerince müdahale edildiği, bin 462 kişinin gözaltına alındığı, çeşitli soruşturmalar kapsamında 3 bin 347 kişinin gözaltına alındığı, cezaevlerinde 619 kişinin hak ihlali yaşadığı, vilayetlerde valilik tarafından toplam 541 gün toplanma yasağı ilan edildiği, 233 bayan kendi hayatları hakkında karar vermek istedikleri için genelde birinci derece yakın olan erkekler tarafından öldürüldüğü, 767 kişinin iş cinayetinde hayatını kaybettiği, 189 haber sitesine erişim manisi getirildiği ve 11 konserin hukuksuz münasebetlerle iptal edildiği belirtildi.
“Yüksek Mahkeme’nin verdiği ihlal kararlarının yüzde 60,2’sini ‘makul müddette yargılanma hakkı’ oluşturuyor”
Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) 30 Eylül’e kadar yapılan ferdî müracaatlara ait yayınladığı istatistikler baz alınarak hak arayan yurttaşların sayısının 450 bin 173 olduğu kaydedilen raporda, bu müracaatlardan 328 bin 196’sının sonuçlandırıldığı; yüksek mahkemenin verdiği ihlal kararlarından yüzde 60,2’sine tekabül eden 17 bin 690’ını makul müddette yargılanma hakkının oluşturduğu, bunu yüzde 10,6 ile mülkiyet hakkının ihlali, yüzde 9,9 ile adil yargılanma hakkının ihlali, yüzde 8,9 ile tabir özgürlüğünün ihlali kararlarının izlediği belirtildi.
“Kasım 2022-Şubat 2023 ortasında Meclis Başkanlığı’na 6358 soru önergesi verildi”
Raporda, Kasım 2022-Şubat 2023 tarihleri ortasında Meclis Başkanlığı’na ilgili bakanların cevaplaması istemiyle 6358 soru önergesi verildiği, bunların 446’sının müddetinde cevaplandığı; bin 800’ünün ise müddeti geçtikten sonra yanıtlandığı, önerge karşılıklarının soruların yanıtları olmazken, yönetmelik ya da kanun hususlarının yazıldığı genel geçer cevaplardan oluştuğu söz edildi.
“2022’de 43 gazeteci cezaevinde”
Bülbül, raporunda; Gazetecileri Muhafaza Komitesi’nin (CPJ) 2022 yılını kapsayan raporunu baz alarak, son 1 yılda en çok gazeteci tutuklayan ülkeler ortasında Türkiye’nin de yer aldığını, Türkiye Gazeteciler Sendikası raporlarına nazaran ise 2022’de 43 gazetecinin cezaevinde bulunduğunu, 2022 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne nazaran Türkiye’nin, bir evvelki yıla nazaran dört sıra yükselerek 180 ülke içerisinde 149’uncu sırada yer aldığını belirtti.
“2022 yılında erkekler tarafından 334 bayan öldürüldü”
Raporda, 2022 Ekim ayında erkekler tarafından 34 bayanın öldürüldüğü, 26 bayanın kuşkulu halde meyyit bulunduğu, kasım ayında erkekler tarafından 30 bayanın öldürüldüğü, 20 bayanın kuşkulu halde meyyit bulunduğu, 2022 yılında erkekler tarafından 334 bayanın öldürüldüğü, 245 bayanın kuşkulu formda meyyit bulunduğu belirtilirken; 2023 Ocak ayında erkekler tarafından 31 bayanın öldürüldüğü, 25 bayanın kuşkulu halde meyyit bulunduğu, şubat ayında erkekler tarafından 11 bayanın öldürüldüğü, 12 bayanın kuşkulu halde meyyit bulunduğu tabir edildi.
Raporda, “Şubat ayında Kahramanmaraş merkezli olan ve 10 vilayette büyük yıkımlara neden olan sarsıntının akabinde ülkede başta hayat hakkı olmak üzere, barınmadan beslenmeye eğitimden sıhhate hayatın her alında yurttaşlar haksızlığa, hukuksuzluğa ve zorbalığa maruz kaldı” denildi.
