İktidarın son seçimlerde aldığı mağlubiyetin akabinde tek adam rejimine yönelik tartışmalar sürüyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Japonya’dan döner dönmez milletvekillerini topladı ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi tartışmalarını noktalamaya çalıştı. Toplantı öncesinde AKP Küme Lider Vekili Naci Bostancı da revizyon tartışmalarında abartılacak bir şey olmadığını söyledi. Siyaset Bilimci Deniz Yıldırım, “Erdoğan’ın Türkiye’ye döner dönmez milletvekillerini ve kabineyi toplaması, sorunun kapalı kapılar gerisinde konuşulsa bile saklanamayacağını gösteriyor. Ayrıyeten yeni parti teşebbüslerine karşı AKP’de iç güvensizlik var” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Deniz Yıldırım, Evrensel’den Birkan Bulut‘un sorularını yanıtladı. Bulut, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne reaksiyonun gitgide arttığından bahsederek, bu reaksiyonun kapalı kapılar arkasına gizlenemeyeceğini söyledi.
Deniz Yıldırım, iktidarın, 31 Mart mahallî seçimleri ve bilhassa 23 Haziran’da tekrarlanan İstanbul seçimlerinden sonra halkın tek adam rejimine reaksiyonunu gördüğünü söyledi. Zira iki seçim ortasındaki kısa müddette ekonomik ve toplumsal manada büyük bir değişiklik olmadığını belirten Yıldırım, tekrarlanan İstanbul seçiminde iktidarın siyasetleri ve tek adam rejimine reaksiyonun açıkça ortaya çıktığını söyledi. İktidarın bunu görmezden gelme bahtı olmadığını belirten Yıldırım, “Erdoğan’ın Türkiye’ye döner dönmez milletvekillerini ve kabineyi toplaması, sorunun kapalı kapılar arkasında konuşulsa bile saklanamayacağını gösteriyor. Ayrıyeten yeni parti teşebbüslerine karşı AKP’de iç güvensizlik var. Ali Babacan ve Ahmet Davutoğlu grupları de sistem tartışmalarıyla geliyor. AKP birebir vakitte yeni parti teşebbüslerine karşı ‘Biz esasen sistemde değişiklik yapıyoruz, niçin ayrılıyorsunuz? Tenkitlerinizi burada lisana getirin’ diyorlar” dedi.
“TÜSİAD’ın reaksiyonu simgesel”
Sermaye etraflarının sistem tartışmasına yaklaşımı konusunda ise Yıldırım, TÜSİAD’ın geçmişteki üzere raporlar, kamuoyuna modeller önerme üzere çalışmalar yapmadığını söyledi. Bunda iktidar basıncının da tesiri olduğunu belirten Yıldırım, “Sermayenin işi iktisat, iktidarın işi siyaset biçiminde bir misyon dağılımı yapmaya çalışıyorlar. İktisat ve siyaset ortasında ayrım varmış üzere gösteriliyor ancak o denli değil. TÜSİAD’ın yeni sistem konusunda reaksiyonlarının sembolik olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
“Seçim reaksiyonu varken referandum sağlıklı olmaz”
Muhalefetin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde ufak bir değişikliği dahi taviz verdirme ve oyun kurma gücüyle göreceğini söz eden Yıldırım, mahallî seçimleri kazanan muhalefetin talepleri karşısında iktidarın değişime gitmek zorunda kalması olarak görüleceğini lisana getirdi. Öbür yandan direkt referandum tartışmasının sağlıklı olmadığını belirten Yıldırım, “Çünkü yurttaş seçim yorgunu. Seçim tekrarına, iktidarın halkın gerçek sıkıntılarını düşünmek yerine sandığa götürmesine duyulan büyük bir reaksiyon var. İktidara seçim reaksiyonunun olduğu bu türlü bir ortamda kısa vadede referandumun sağlıklı olmayacağını düşünüyorum” dedi.
“Erdoğan başbakanken otoriterlik yok muydu?”
Başkanlık sisteminde değişikliğe gidilmesi konusunda Meclis içinde ve dışında olan birçok partinin uzlaştığını söyleyen Yıldırım, “Sadece Erdoğan’ın modüllü AKP’si ve yanında Bahçeli’nin MHP’si kalmış durumda. Sisteme bu kadar geniş bir itiraz ortaya çıkmışken, Mecliste komiteler kurulması, geniş bölümlerce yeni anayasa tartışmasının yapılması ve kamuoyunun da iştirakiyle yeni bir toplum kontratının oluşturulması gerekiyor. Bugün referanduma gidilecekse ne ile gidilecek? Yerine ne konulacak? Yalnızca sistem değişikliğine sıkışmayan, temel hak ve özgürlükler konusunda anayasa değişikliğini de kapsayan bir sürece gereksinim var. Bence direkt parlamenter sistem ve tek adam sistemi tartışması mevzuyu berraklıktan uzaklaştırıyor. Erdoğan’ın Başbakan olduğu periyotta Türkiye otoriterce yönetilmiyor muydu? Davalar aracılığıyla birçok kişi susturulmamış mıydı? Sistemin isminden çok kuvvetlerin monopolde toplanmasına itiraz etmek gerekiyor. Yalnızca devlet kurumlarına, yasama, yürütme ve yargıya rol yükleyen sistem basitçe tekelleşebiliyor. Halkın iştiraki üzere ögeleri işe katmak gerekiyor. Halkın seçim vakti dışında da idareye iştirakini sağlayacak sistemlerini açmak lazım” diye konuştu.
