İyi Parti’nin, “AFAD’ın güvenilirliğin tekrar tesis edilmesi” önerisi AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla TBMM Genel Kurulu’nda reddedildi. Güzel Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş, “AFAD diye bir kurumumuz var. En son bütçesini 4 milyon lira eksiltmişiz. Yani Türkiye’nin bütçesi bir yıl içinde neredeyse yüzde yüz büyümüş lakin AFAD’ın bütçesini yüzde 33 oranında düşürelim demişsiniz. Niçin düşürdünüz? Burası sarsıntı ülkesi her yanımız felaketlerle dolu. AFAD sayenizde sarsıntının altında kaldı” dedi.
İyi Parti’nin, “AFAD’ın güvenilirliğin tekrar tesis edilmesi” ile ilgili verdiği Meclis araştırma önergesinin TBMM Genel Kurulu’nun bugünkü birleşiminde görüşülmesine ait küme önerisi AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Önergenin münasebetini açıklayan ÂLÂ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş şunları söyledi:
“Türkiye sahip olduğu yeryüzü ve iklimsel yapısı gereği doğal afetlerle sıklıkla karşı karşıya kalan bir ülkedir. Su baskınları, sel, çığ, heyelan, yangın ve en değerlisi de zelzele ülkesiyiz. Ülkemizde ortalama olarak her yıl 5 ila 6 büyüklüğü ortasında en az bir sarsıntı yaşanmaktadır. Bazen bu 7’lerin üzerine de çıkabilmektedir. Yaşanan zelzelelerle ülkemiz insan kaybı açısından dünyada maalesef üçüncü, etkilenen insan sayısı açısından ise sekizinci sıradadır.
1999 sarsıntısında yaşadığımız büyük felaketten sonra 57’nci hükümet önlemler almaya çalışmış, Ulusal Sarsıntı Konseyi’ni kuralım, bağımsız bir şura olsun. Bu şura bilim adamlarından oluşsun ve bu bilim adamları vakit zaman açıklamalar yapsın, araştırmalar yapsın; bunları da kamuoyuna duyursun, siyasi iktidarlar da buradan kendilerine hisse alsın diye. Ancak bu şura 6 Ocak 2007 yılında Ak Parti iktidarı tarafından sayın Tayyip Erdoğan’ın bir kararıyla iptal edilmiş. Zira bu bağımsız heyet doğruları söylüyor. Ne diyor bu konsey, ‘deprem jenerasyonuna bina yapmayın’ diyor. ‘Tarım topraklarına bina yapmayın’ diyor. ‘Denetimi sıkı yapın, keyfe üzüntü bina üretimini önleyin’ diyor. ‘Denetleyin’ diyor.
“AFAD sayenizde sarsıntının altında kaldı”
AFAD’la ilgili İçişleri Bakanımız var. Diyor ki; ‘Bizim hazırlığımız daima İstanbul depremineydi.’ Dünyanın neresinde olursa olsun, hele çağdaş toplumlarda, batı toplumlarında bu türlü söyleyen bir bakan bir gün orada oturamaz. Ancak sizin her bakanınızın bu tip maalesef kelamları sizi hiç acıtmıyor. Birebir şahıs AFAD’ı Ak Parti’nin arka bahçesi haline çevirmiş, bakanlığı çevirdiği üzere. Buna şaşırmıyoruz, 21 yıllık Ak Parti iktidarının tek özelliği, en değerli özelliği bu.
“Maraş’ta, Hatay’da, Adıyaman’da Türk milletinin kıyameti oldunuz”
“AFAD’ın nasıl maharetsiz bir idare anlayışıyla karşı karşıya bırakıldığına şahit olduk”
HDP ismine kelam alan İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu da şunları kaydetti:
“AFAD’ın yaşadığımız bütün felaketlerde nasıl işe yaramaz, nasıl maharetsiz bir idare anlayışıyla karşı karşıya bırakıldığını ve hedefine uygun hiçbir süreci vaktinde ve hakikat bir biçimde yapamadığına şahit olduk. Kendimiz şahsen sarsıntı esnasında ve sonrasında yaşadık; bir de AFAD’ın kendi raporları var. İki tane raporları var. Bir tanesi 2011 yılında AFAD kendi iç kıymetlendirme raporlarında Van zelzelesinden sonra şunu söylüyor; ‘Çadırkentler için kurulacak alanlar evvelden bilinmiyordu. Gelen yardımların depolanacağı alanlar tespit edilmemişti. Depo alanlarında tasnif ve dağıtım yapılacak işçi eksikti. Çadırların bir kısmı mevsim şartlarına uygun değildi. Zelzeleyle birlikte cep telefonuyla bağlantı kesilmesi nedeniyle birtakım uyum sorunları yaşandı. Uygulanabilir vilayet, ilçe afet ve acil durum planları yoktu ve mevcutlarda yetersizdir.’
“AFAD kendi düzenlediği 2 raporda da aslında nasıl rezil bir halde yönetildiğini kendisi itiraf ediyor”
Bunlar 2011’de söylenmiş. Bu sarsıntıda bunların birebiri oldu. Yani AFAD kendisi açısından neyi eksik bulmuşsa tamamını bu zelzelede de yaşadık. 2011’den bu yana AFAD’ta bir düzeltme kelam konusu değil. Bir de 2022’de Düzce Gölyaka sarsıntısından sonra hazırladıkları bir rapor var. O raporda da benzeri ögeler var. ‘Koordinasyon sağlanamadı, toplanma alanları yanlış seçildi, yardımlar geç geldi, çadır takibini yapamadık, yemek dağıtımında meseleler yaşadık, inşaat mühendisleri yerine öğretmen ve imamlardan takım kurduk, afet nakliye işçisi lakin 2 gün sonra Düzce vilayetine ulaşabildi, ziyan tespit konusunda yetersiz kalındı.’ Yani AFAD kendi düzenlediği 2 raporda da aslında nasıl rezil bir halde yönetildiğini kendisi itiraf ediyor.
AFAD’ın hem 12 yıl evvel hem zelzeleden bir yıl bile olmadan evvel kendisinin yapmış olduğu bütün bu tespitleri düzeltememesinin sebebi liyakatsiz takımlar tarafından yönetilmesi, yandaşların korunması, eş, dost, akraba, aile şirketi haline dönüşen kurumlar, kuruluşlar ve buradan kaynaklı olarak bu liyakatsiz beşerler bu kurumları layıkıyla, düzgünce, olması gereken formda yönetemediği için problemler düzeltilemiyor.”
“AFAD’A atadığınız liyakatsiz, maharetsiz yöneticiler sayesinde her geçen gün AFAD kan kaybediyor ve itibarsızlaştırıyor”
CHP İzmir Milletvekili Ednan Arslan ise şöyle konuştu:
“Devlette birtakım kurumlar vardır ve bu kurumlar siyaset üstü kurumlardır. AFAD bunlardan biridir lakin maalesef bu idare anlayışıyla AFAD’a atadığınız liyakatsiz, maharetsiz yöneticiler sayesinde her geçen gün AFAD kan kaybediyor ve itibarsızlaşıyor. Bunun sonucunda da maalesef ülke olarak büyük bedeller ödüyoruz. Zelzelenin üzerinden tam 59 gün geçti. Hala enkazların altından cansız vücutlar çıkıyor. Hangimizin yakını olsa o enkaz altında beklerdik. Bu insanların hayatları bu kadar bedelsiz miydi? Hani sizin bu liyakatli takımlarınız betonların üzerine 2-3 sefer denetim edildi yazmışlardı? Hani o enkazların tamamı denetim edilmişti?
Maalesef hala 59’uncu günde Malatya’da, Maraş’ta ve öbür vilayetlerimizde cansız vücutlara ulaşılıyor. Liyakatsizliğin tap noktası burasıdır. AFAD siyaset üstü bir kurumsa lütfen bu kurumu daima bir arada nepotizm uygulamalarından arındırarak, bu idare anlayışından uzak tutarak daima bir arada ayağa kaldırmamız gerekiyor. Zelzeleler bitmeyecek, bundan sonra da zelzeleler olacak fakat bu idare anlayışıyla, bu bakış açısıyla AFAD, Kızılay devam ederse biz burada daha çok AFAD’ı, Kızılay’ı konuşuruz.
“AFAD birinci yapmış olduğu bilgilendirme Adıyaman’ı unuttu”
Depremin birinci gününden beri Adıyaman’daydım. Uzunca bir müddette Adıyaman’da kaldım. AFAD birinci yapmış olduğu bilgilendirmede Adıyaman’ı unuttu. Zelzele olan 11 vilayetten biriydi ve en büyük can kaybının olduğu vilayetlerden biriydi Adıyaman’ın ismini yazmadı. Bu liyakatsiz, maharetsiz takımlardan, Adıyaman’ın ismini yazmayanlardan kim hesap sordu? Tek bir istifa eden var mı? Ondan sonra da sayın Cumhurbaşkanı çıkıp, Adıyaman’dan helallik istiyor. Haydi oradan, neyin helalliğini istiyorsunuz? İnsanlarımız orada donarak öldü. Alınamayan önlemler yüzünden, yapılamayan erken müdahaleler yüzünden orada bağıra bağıra, can çekişe çekişe öldüler.
Bizim yapmamız gereken bu kurumların üzerinden siyasetin tesirini azaltıp, ortak akılla kurumları ayağa kaldırmamız gerekiyor. Tek adam rejimi bu ülkede devlet kurumlarını bir bir çürütüyor. Liyakatsiz takımlar talimat almadan hiçbir iş ve süreç yapmıyor. Bunun sonucunda da maalesef insanlarımız ölüyor. Pandemide 5 maskeyi dağıtamayanlar, selde insanları kurtaramayanlar, yangında tabiatımızı koruyamayanlar bu zelzelede de vatandaşlarımızı maalesef enkaz altında kurtaramadılar.”
Görüşmelerin tamamlanmasının akabinde Yeterli Parti’nin küme önerisi AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
