Onur Bütün
|
“Sustu. Önüne baktı. Ağlamaya başladı. “Volkan’ın o kamera imajında ne yaptığını sizden yeterli kim anlar? Otogarın altında ne aradığını ya da?” diye konuştu sonra hıçkırıklarının ortasından. Bir erkek ağlarken nasıl da güzelleşir.” Volkan’ın Romanı/Ahmet Tulgar |
Kısa bir anlatıdan sonra size bir romandan kelam edeceğim.
Ekrem İmamoğlu’nun 29 Haziran 2019’da Esenler Otogarı’nı dolaşırken yaptığı açıklamayla, roman eleştirisi yazısına başlamak sahiden bana da garip geliyor. Fakat bu ilişkiyi kurmasam olmazdı. Daha doğrusu irtibatın kendisi apaçık ortaydı. İmamoğlu basına şunları söylemişti; “Buraya çocuğumu, eşimi getiremem İstanbulluların çocukları, aileleri nasıl gelsin!”
Ahmet Tulgar’ın yeni baskısını Can Yayınları’ndan okuyabileceğimiz Volkan’ın Romanı isimli kitabı, Esenler Otogarı’nı, izbeliğin, yoksunluğun, acının ne olduğunu, İmamoğlu’ndan evvel biz okurlara anlatmıştı. Bir kentin otogarlarına bakmak, sürüklenenlerin, kendi içinde seyahat yapanların, yoksulluğun ve yoksunluğun da kendisine bakmak üzeredir.
Şimdi Volkan’ın Romanı’na döneyim.
Volkan’ın Romanı üzerine yazılan yazılarda, daha çok polisiye roman kategorisine alınması gerektiği üzerinden tartışma yürütülmüştü. Evet, alınabilir olağan, doğrudur da. Lakin romanın bende bıraktığı izleri ve kitap üzerindeki onlarca notu düşününce, polisiye roman kategorisine almanın ötesinde söyleyecek oldukça kelamım var. Birincisiyle başlayayım.
Erotizmi yazmak bana nazaran özel bir zorluk taşıyor. Salt vücuda yönelik-parçalarıyla ele alan-, onu tarifleyen bir erotizmi yazmak tahminen daha kolaydır. Cinsellik için de birebir şey geçerli diye düşünüyorum. Aşkın, çekimin, tutkunun dahli kelam hususuysa, erotizmin kalbî tarafını konuşturmak güç olsa gerek.
Tutkusuz bir erotizm kitaplarda yaşayamıyor-çoksatarlar dışında tabii. Beklemek, beklemek, kendini gerçekleştirmek için beklemek… Volkan’ın öyküsüyle okur da bekliyor. Dokunamıyor hoşlandığı erkeklere, asla. Sadece yasağın oluşturduğu duvarı aşmak istese, olanaksız bir karakter değil Volkan. Genç bir polis, istese yapabilir, muktedir. Problem tam da burada aslında… Volkan her şeye muktedir olmadığını bilen bir polis ve eşcinsel.
Volkan’ın Romanı, usulü itibariyle çok âlâ kurgulanmış hikayelerden oluşuyor. Tıpkı vakitte, bir romanın nasıl kurgulandığını anlatıyor Tulgar, okurla kurduğu münasebet oldukça eşitlikçi… Yazarın/anlatıcının iç sesi üsttenci olduğunda dünyanın tiyosunu verse okura güzel gelmez. Volkan’ın Romanı’nda müellif okuru oyuna davet etmiş, isterseniz icabet edebilirsiniz.
Ruhsal-Düşünsel Türbülanslar ve Erotizm
Baba-oğul ekseni; enişte, komiser, baş komiser ve ağa üzere tüm versiyonlarıyla ve hiyerarşinin çöküşünü anlatıyor olması hasebiyle, bir tek Freudyen açıdan ele alınamayacak kadar kapsamlı işlenmiş. Freud yaşasa, eşcinsellik hakkındaki fikrini gözden geçirirdi. Volkan’ın Romanı’ndaki üzere otogarların alt katlarına, barlara, tuvaletlere, hanlara, hamamlara, saunalara ve günlük hayatın pek çok veçhesine bakar, kuramını değiştirirdi.
Volkan’ın Romanı sevinçli kıssalar anlatmıyor bize… Ancak anlatıcının bir Marx takıntısı var; sakinleşmek ve ruhsal-düşünsel türbülansını durdurmak için Marx’ın bir kitabını seçip okuyor. Beni gülümsetti.
Erkeklerin roman boyunca tasvirinde kullanıldığı sözcüklerin seçimi hayli dikkat cazipti. “Oğlanlar”, “Çocuklar”, “Uçucu çocuklar”, “Süzülen oğlan”, “Erkek kalabalıkları”, “Saunadaki çocuklar” üzere örnekleyebileceğim daha çok genç erkeklerin anlatıldığı bir düzlem tüm metni kaplıyordu. Romanın ikliminde bir gerçek dünya bir de kurmaca dünya olduğunu düşündüğümüz pek çok yer varsa da insan lakin metinden uzaklaştığında okuduğu her şeyin kurmaca olduğunu anlayabiliyordu. Buna da okurken kapılıp gitmek diyoruz sanırım. Muharrire ve onun yarattığı dünyaya inanıyorsunuz. O da kahramanına çok inanmış. Volkan’ın Barış’a dönüşümüne…
Metnin tamamına gömülü erotizm, bildik sözcükleri sarf etmeden, erkeklerin aşkı ya da erotizmi hakkında çok şey söylemeyi başarmıştı. Örneğin, talk pudrası, krem ve tıraş olmakla ilgili sahneler-sahne diyorum zira hayli canlı bir anlatımla verilidir tüm metin– sizin bin türlü düşünmenizi sağlayan erotik imkanlara açıktır. Muharrir bir türlü açık sevişme sahnesi, olay ya da olgusu oluşturmaz zihninizde… Artık biraz da metne müracaat edeyim. Volkan ve İzzet bulmaca çözerlerken bir sahne canlanır gözümüzde;
“Birinin ayağına dokunmak, şayet onu öpemiyor, sevemiyor, elini sıkı sıkıya tutamıyorsanız, buna müsaadeniz yoksa şimdi, tekrar de bir yakınlık olmalı, bir yakınlaşma olmalı,” diye düşünüyor Volkan. “Yakınlaştım,” diyor içinden sevinçle. Yaptığı harekete, bu teşebbüse o denli dikkat kesilmişti ki, elinde yankısını bulamıyor şaplağın, değdiğinde ne hissettiğini hatırlayamıyor istese de. Lakin dokundu. İzzet’in de dikkatinin ayağına yönelmiş olması, ortada bir ayak parmaklarını hareket ettirmeye başlamış olması da bunu kanıtlıyor zati.”[1]
Kitabın sonuna yanlışsız düğüm çözülürken iki öpüşü okuruz, somut bir temas olarak, o kadar. Düğüm çözmek deyince çabucak söyleyeyim; roman bir bütün olarak “roman kurgusunu da anlatan” bir metindir. Tahlil edilecek pek çok formülü içinde barındırır. Anlatıcı, karakter, müellif vakit zaman devreye girerler. Kendi kendilerine konuşurlar. Volkan’ın nasıl bir karakter olduğunun tartışıldığı kısımlara bakmak ve bunu çalışmak farklı bir yol tartışmasının konusu da olabilir. Ahmet Tulgar’ın kendine has edebi üslubu, kitabın yazılış yolu ve insanın kalbine sakince iliştirdiği hassaslığı, günümüz edebiyatının en güzel anlatılarından birini oluşturuyor.
[1] Volkan’ın Romanı, Ahmet Tulgar, Everest Yayınları, s: 187
