Soğan fiyatlarıyla ilgili tartışmaya Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan‘ın danışmanı, Yeni Şafak yazarı Yasin Aktay da katıldı. Aktay, “Türkiye’de soğan kıtlığı yok, vicdan, izan ve ahlak kıtlığı var. Yoksa Allah bu ülkeye soğanı da sarımsağı da mercimeği de halkına yetecek kadar vermiş, fakat gözü doymak bilmeyen tüccarlar ve politikler Allah’ın lütfuyla, keremiyle çokça verdiği rızık üzerinde tepiniyorlar.” yorumunu yaptı.
Aktay 15 Nisan’da yayımlanan yazısında, “Kemal Kılıçdaroğlu’nun elindeki soğanla ekranlara yansıyan bir iletisi oldu: Bütün bunlar yenilecek şeyler değilmiş, Türkiye bir kuru soğana muhtaç olmuş. Erdoğan işbaşında kalırsa bugün 30 lira olan soğan 100 liraya çıkacakmış. Tonlarca kuru soğanın sadece bu sansasyona yol açabilmek için nasıl imha edildiğini izledik diğer haberlerde ve bu birinci kere oluyor da değil. Birkaç yıl evvel de yeniden bir seçim öncesi emsal bir olay yaşanmıştı. Anlaşılıyor ki, Türkiye’de soğan kıtlığı yok, vicdan, izan ve ahlak kıtlığı var. Yoksa Allah bu ülkeye soğanı da sarımsağı da mercimeği de halkına yetecek kadar vermiş, ancak gözü doymak bilmeyen tüccarlar ve politikler Allah’ın lütfuyla, keremiyle çokça verdiği rızık üzerinde tepiniyorlar. Bu tıp algılar için seçilen zerzevatın kuru soğan olması tesadüf değil. Soğanın tarih boyunca her vakit güçlü bir sembolik gücü olmuştur. Bugün de soğan yoksul insanın temel besinini temsil ediyor. Tarımda tarlanın çokça verdiği bir eser hasebiyle değerli olması önemli bir çelişki. Bu kadar kolay yetiştirilebilen ve çokça eser verebilen bir eserin değerli olması beklenmez. Aslında muhakkak bir ekonomik refah seviyesinde tüketimi de değeri de azalan bir eser.” tabirini kullandı.
Aktay şunları kaydetti:
“Bununla birlikte değerli olabilmesi için işin içinde önemli bir bit yeniğinin olması lazım, özel bir müdahale lazım. Soğanı bu tıp vakitlerde siyasi materyal yapanlar aslında bu ahlaksız müdahaledeki sirkatlerini de farkında olmadan itiraf etmiş olurlar.
Soğan sembolizmi aslında Ramazan hasebiyle bugünlerde çokça okuduğumuz Kur’an-ı Kerim’de de karşımıza çıkıyor. Hani Firavun’un köleleştirdiği İsrailoğulları, zulüm ve baskı altındayken Hz. Musa onları uzun ve yorucu bir sürecin sonunda özgürlüklerine kavuşturuyor ya.
Hz. Musa kavmini mucizelerle dolu bir seyahatin sonucunda Kızıldeniz’e de aşırarak Firavun’un son andaki kovalamacasından da kaçırıyor. Canları kurtulmuş, daha kıymetlisi özgürlüklerine kavuşmuşlar. Yani hayatlarının bundan sonrasında vücutları üzerinde, iradeleri üzerinde Firavun zulmünün mutlak tahakkümü olmayacak. İstedikleri üzere kendilerine ve evlatlarına bir gelecek inşa edecekler.
Özgürlük, doya doya yaşanacak, tadı çıkarılacak ve insanlık onurunu hissettirecek en bedelli fazilete kavuşulmuş. İsrailoğulları bunun kıymetini bilip şükrünü tabir edecek yerde Hz. Musa’ya yapmadıkları kaprisi bırakmıyorlar. Önce bu dağlarda susuz, aşsız ne yapacaklarını sorarlar. Kendilerine yeniden bir mucize lütfediliyor, gökten menna ve selva (Kudret helvası ve bıldırcın) yağıyor. Uzun müddet bir bakıma ekmek elden su gölden ve özgürce bir hayat yaşamaktayken bir müddet sonra “hep bunları mı yiyeceğiz? Yok mu öteki bir şey, hani soğan, hani sarımsak, mercimek?” diye söylenmeye başlıyorlar
Burada, Hz. Musa’nın liderliğinde kendilerine sağlanmış olan o özgürlük ortamında, üstelik en kaliteli, tahminen üst sınıf insanlara mahsus yiyecekler karşısında soğan talep edilmesi tekrar tesadüf değildir. Soğan belirli bir konfora alışıp onu rutin olarak yaşayanlara birden fazla sefer musallat olan bir geçmişe hasret, yani nostaljinin tabiridir. Geçmişe, yani kendilerini kişiliksizleştirmiş, onları bölük pörçük kümelere ayırarak birbirine düşürmüş, bu sayede kendi iktidarını sürmekte olan Firavun zulmü altında bütün baskı ve zulümleriyle yaşadıkları kölelik vakitlerini.
Yanlış anlaşılmasın. Soğan katiyetle değersiz bir mevzu değildir. İşte ehemmiyeti tarihî olarak taa Hz. Musa vakitlerine kadar giden bir sembolik manaya da sahip.
Ama soğanı öne sürenler tarih boyunca olduğu üzere her vakit tıpkı vakitte daha uygun olana karşı daha makûs olanı öne sürerler. Bu da soğan sembolizmini tamamlayan bir mevzudur. Tıpkı Kur’an’da denildiği üzere: “O üstün olanı daha aşağı olanla değiştirmek mi istiyorsunuz? O vakit şu kente düşün ve orada konaklayın, o vakit istediğiniz elbette olacaktır.”
Ne yazık ki siyasette popülizm birden fazla sefer insanlara daha yeterli olanı daha berbat üzere, daha berbat olanı da daha düzgün üzere gösterebilme illüzyonlarına çok geniş bir alan açıyor.
Kendilerine özgürlük bahşedilmiş beşerler o özgürlük ortamının içinden köle oldukları günlerin bütün berbat, yıkıcı, aşağılayıcı taraflarını unutup bir halde kimi anları özleyebiliyorlar.
Bunun başka bir psikolojisi, başka bir halet-i ruhiyesi var tabi. Özgürlüğü herkes taşıyamıyor, nimetler her vakit ve herkeste şükrana yol açmıyor.
Yoruyor birilerini özgürlük, öbür birilerini şımartıyor, daha öteki birilerini de azdırıyor, insanlığın şuuruna ve kişiliğine sahip olanı da gürleştiriyor, coşturuyor, rabbine şükrettiriyor.”
