İtalya’da ‘fast food’a karşı bir hareket olarak doğan ‘slow food’ akımı Türkiye’de de takip ediliyor. 1986 yılında Amerikan ‘fast food’ kültürünün İtalyan mutfağına girmesine eleştirel bakan gazeteci, muharrir Carlo Petrini tarafından başlatılan hareket bugün yerli üreticiyi muhafaza, sürekli taze eser kullanma ve pişirme teknikleri üzere pek çok alanı kapsıyor. Slow food akımını kıymetlendiren Prof. Dr. Kamil Bostan, “Bu harekete en çok sahip çıkması gereken ülkelerin başında Türkiye geliyor” sözlerini kullandı.
Amerikan fast food kültürünün bütün dünyayı sardığı yıllarda tenkit olarak doğan ‘slow food’ (yavaş yemek) akımı bugün dünyanın tüm ülkelerine mahallî yemekleri, yerli üreticiyi ve bölgede yetişen yiyecekleri koruyarak yayılıyor. İstanbul Aydın Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Kısım Lideri Prof. Dr. Kamil Bostan ülkemizde de takip edilen ‘slow food’ akımının Türk mutfağına ahengini ve akımın geleceğini yorumladı.
“Her şey hamburger ile başladı”
1982 yılında İtalya’nın başşehri Roma’ya açılan ABD’li bir hamburger markasını eleştiren İtalyan gazeteci Carlo Petrini, lokal tatların korunması, süratli yemek yerine üretimi yavaş ancak sağlıklı gerçekleşen yiyeceklerin tercih edilmesi için ‘slow food’ akımını başlattı. Süratle öteki ülkelere yayılan ‘slow food’ akımı, şeflerin, mahallî üreticilerin ve tüketicilerin iştirakiyle farklı boyutlar kazanmaya başladı. Günümüzde mahallî tatların korunması ve gelecek jenerasyonlara aktarılması için yapılan çalışmalara ön ayak olan slow food akımı sağlıklı beslenmenin de temelini oluşturuyor.
“Slow food akımı muhakkak zümre ile sonlu kaldı
Slow food akımının birinci çıktığı günden bugüne popülerlik kazandığını lakin muhakkak bir zümreden ileri gidemediğini savunan Prof. Dr. Kamil Bostan, “Slow food hareketi, ortaya çıkışından itibaren dünya genelinde hayli ilgi gördü ve süratli bir formda yaygınlaştı. Fakat bu ilgi toplumun muhakkak bir kısmı ile hudutlu kaldı. Günümüzde bu ilgi durağan bir periyoda girdi. Bu hareketin ideolojisi topluma yeteri kadar anlatılırsa, kâfi şuur oluşturulursa Slow Food hareketi popülaritesini artıracaktır. Hakikaten birçok kişi bu hareketin “yemeği yavaş yemek, oturarak yemek” manasına geldiğini sanmaktadır. Toplumun değerli bölümünün bu hareketin hedefinden, ideolojisinden haberi yoktur. Basında, bilhassa TV kanallarında bu bahse gereğince yer verilirse daha tesirli olacaktır. Başka taraftan iktisadın ön planda olduğu günümüzde, tarım alanlarının yetersizliği de düşünülürse Endüstriyel eserler de her vakit dominant olmayı sürdürecektir. Bu da kaçınılmaz bir gerçektir” diye konuştu.
“İnsanlar yediklerine dikkat ediyor”
Toplumda besin farkındalığının slow food hareketiyle başladığını belirten Prof. Dr. Bostan, “Slow food hareketiyle toplumun muhakkak bir kesiti yediklerine ve içtikleri de daha seçici olmaya başladı. Semt pazarlarında lokal eserler arayan şahısların sayısı her geçen gün artıyor. Katkısız ve ilaç uygulaması yapılmamış eser arayışı devam ediyor. Ailelerin birçoğu çocuklarını doğal eserlerle beslemeye uğraş ediyor. Bu manada slow food hareketinin toplumun bir bölümünde farkındalık yarattığını söyleyebiliriz. Endüstriyel eser üreten firmalar da bu toplumun bu hassaslığın kayıtsız kalmamış, eser etiketlerinde ‘katkısız, doğal’ üzere sözler kullanmaya başlamıştır” formunda konuştu.
“Bu harekete en çok Türkiye sahip çıkmalı”
Türkiye’nin mahallî eser çeşitliliğinde epeyce güçlü olduğunun altını çizen Prof. Dr. Bostan, “Bu harekete sahip çıkması gereken ülkelerin başında Türkiye geliyor. Mahallî eser çeşitliliğin bu kadar güçlü olduğu bir ülke sanırım yoktur. Tıpkı halde binlerce yemek çeşidimiz var. Süratli yemenin cazibesi karşısında, yalnızca büyük kentlerde değil Anadolu’nun genelinde mahallî eserlerimiz unutulmaya yüz tuttu. Bu türlü bir zenginliği, bu türlü bir kültürü ‘Fast Food’ karşısında korumak, gelecek kuşaklara aktarmak için üniversiteler, STK’lar, kamu kuruluşları, daima birlikte toplum genelinde farkındalığı artıracak faaliyetlerde bulunmalı. Türkiye de bu hareketin temsilciliğini yapan bildiğim kadarıyla tek bir tertip var. Slow Food Bodrum. ‘Yaveş Gari’ sloganıyla çalışmalarını yürütüyorlar. Biz de İstanbul Aydın Üniversitesi olarak slow food alanında değerli bir aktiflik planlıyoruz. Mutfağımızın ve lokal eserlerimizin korunması, toplumumuzun bilhassa gençlerimizin güzel, sağlıklı, doğal besinlerle beslenmesi için hepimizin bu harekete sahip çıkması gerekmektedir” tabirlerini kullandı.
