Fehmi Koru*
Seçimlere partiler genel sınırlarıyla dört blok halinde katılıyor. Cumhur ve Millet ittifakları yanında bu seçimde HDP ve kendilerini sol olarak tanımlayan partilerin oluşturduğu ‘Emek ve Özgürlük’ ismini taşıyan bir ittifak ile daha sağda yer alan partilerin ‘ATA’ isimli bir ittifakı da bulunuyor..
[Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılma tehdidi altındaki HDP bu seçime Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi amblemi altında katılacak.]
Tabloya biraz daha yakından bakalım.
Cumhur İttifakı içerisinde yer alan partiler: Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Büyük Birlik Partisi (BBP) ve bunlara şu yakınlarda katılmış Tekrar Refah Partisi (YRP) ile HÜDA-PAR…
Millet İttifakı çatısı altında buluşan partiler: Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), GÜZEL Parti, Saadet Partisi (SP), Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA), Gelecek Partisi, Demokrat Parti (DP)…
Emek ve Özgürlük İttifakı partileri: Emek Partisi (EMEP), Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP), Halkların Demokratik Partisi (HDP) yahut Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi, İşçi Hareket Partisi (EHP), Türkiye Personel Partisi (TİP), Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF)…
[Daha solda konuşlanan 4 parti -Türkiye Komünist Partisi (TKP), Türkiye Komünist Hareketi (TKH), Sol Parti (SOL), İhtilal Hareketi (DH) ve Türkiye Sosyalist Personel Partisi (TSİP) de ‘Sosyalist Güç Birliği’ ismi altında bir ittifak oluşturdular, lakin bu partiler seçime kendi logoları ve başka aday listeleriyle katılacaklar.]
ATA İttifakı partileri: Zafer Partisi (ZP), Adalet Partisi (AP), Ülkem Partisi (ÜP), Türkiye İttifakı Partisi (TİP)…
Kamuoyu yoklamalarında varlığı görülen Memleket Partisi ittifaklar dışı kalmayı yeğledi. Bu ortada seçime kendi logolarıyla katılacak birtakım partilerin kendilerini birtakım ittifaklara yakın hissettikleri de biliniyor.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhur İttifakı Tayyip Erdoğan’ı, Millet İttifakı Kemal Kılıçdaroğlu’nu, CET İttifakı Sinan Oğan’ı destekliyor. Memleket Partisi genel lideri Muharrem İnce 100 binden fazla imza toplayarak cumhurbaşkanı adayı olabildi. Emek ve Özgürlük İttifakı, milletvekili seçiminde ittifaklarına oy verecek seçmenlerin Kılıçdaroğlu’nu desteklemeleri beklentisiyle cumhurbaşkanı adayı çıkarmadı.
Özet tablo bu.
Tescilli parti sayısının 100’ün üzerinde olduğu bir ülke Türkiye; bunlardan 36 partinin isterse seçime katılabileceği Yüksek Seçim Konseyi tarafından açıklandı.
40 gün sonra yapılacak seçimin en kıymetli özelliği partilerin kümeleşerek seçmen karşısına çıkacak olmaları.
İttifaklar…
Acaba bu kümeler varlıklarını seçime kadar mı sürdürecekler, yoksa ittifaklar kalıcıya dönüşebilir mi?
Taraflardan gelen açıklamalar niyetin kalıcılık taşımadığı yolunda.
Gerçek niyete uyacak mı?
Aslında ‘Cumhur İttifakı’ ismini taşıyan oluşum sürekliliği üzerinde taşıyor. AK Parti, MHP ve BBP, bir anayasa değişikliği halkoylaması, bir cumhurbaşkanlığı ve genel seçim, bir de lokal seçim devirlerinde birlikte hareket ettiler.
Daha da değerlisi, ittifak oluşana kadar birbirlerinden farklı tarafları çok besbelli olan bu üç parti, süreç içerisinde birbirlerine daha fazla misal hale geldiler.İktidardaki partinin -AK Parti- aldığı kararlardan itiraz etmeleri beklenenleri ve en son HÜDA-PAR’ın ittifaka alınmasında olduğu üzere kimi stratejik kararları, MHP ve BBP içlerine sindirebildi. AK Parti de, MHP ve BBP birlikteliğini muhafaza emeliyle, kendisinin geçmişinde temsil ettiği varsayılan prensiplere aykırı düşen birtakım kararları alabildi.
MHP ve BBP iktidar partisiyle birlikte olmaktan yararlanıyor, iktidar partisi de oylarının düşmesine karşın onların yanında bulunmaları sayesinde iktidarını koruyabiliyor.
İktidar partisini sistem değişikliğine teşvik edip başkanlık sistemine geçişi sağlayan MHP, bununla parlamenter sistemde yüzde 30-40 diliminde kalınsa bile iktidarını koruyabilecek AK Parti’yi ‘%50+1’ eşiğini aşmaya ve bu yüzden kendisine dayanmaya zorlamış oldu.
Cumhur İttifakı iktidarın devamına bağlı bir kalıcılığa şimdiden sahip.
Ya Millet İttifakı?
Millet İttifakı’nı oluşturan partiler birinci bakışta birbirine pek -hatta hiç- benzemiyor. ‘Milli Görüş’ çizgisindeki Saadet ve farklı kimliklere sahip olsalar da Saadet’le ortak noktaları bulunan DEVA ve Gelecek partilerinin, tek parti periyodunun gururlu sürdürücüsü CHP ile uyuşabilmesi lakin birlikteliğin ‘geçici’ olması halinde anlaşılabiliyor.
Kendisini yeni kurulmasına karşın sağın her rengini çatısı altında toplayıp en güçlü parti haline dönüşebilecek biçimde kurgulayan GÜZEL Parti için de durum pek farklı değil.
İYİ Parti seçim olsun, birlikteliğin hedefi -iktidar- gerçekleşsin ve sonrasında her parti kendi yoluna gitsin diye gün sayıyor.
Ya da dışarıdan bakana o denli bir izlenim veriyor.
Seçimde sandıktan Millet İttifakı’nın iktidarı çıkarsa ittifak bozulur mu?
MHP ile BBP’nin AK Parti’ye devleti yönetme misyonu verip iktidarın nimetlerinden yararlanma yoluna gitmeleri gibisi bir vazife bölüşümü ile yetinir mi Millet İttifakı içerisinde yer alan partiler?
Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı, öteki beş partinin genel liderleri onun yardımcısı formulü uzun erimli bir geleceği garantiye alır mı?
Hazır ellerinde uzun sürmüş bir gayretin sonucu olarak iktidar sonrası için ortaya çıkardıkları bir prensipler metni varken?
Hiç değilse parlamenter sisteme geçişi sağlayana kadar?
Emek ve Özgürlük İttifakı’nın Meclis’e hangi güçle katılacağını görmek gerekiyor bu soruya karşılık verebilmek için…
Bir de muhafazakar partilerin ittifak içerisinde gördükleri/görecekleri -aday listelerine de yansıyacak- prestijin onlar sayesinde getireceği muhafazakar oyların ne kadar kalabalık olacağına…
Aritmetik olarak Millet İttifakı’nın sandıktan iktidar olarak çıksa bile anayasa değiştirecek çoğunluğu elde etmesi kuşkulu; bunu lakin Meclis’e sayısal açığı giderecek sayıda milletvekiliyle girmesi halinde Emek ve Özgürlük İttifakı’nın takviyesiyle sağlayabilir Millet İttifakı.
Seçime kendi adaylarıyla gireceği anlaşılan DÜZGÜN Parti’nin seçmenden ne oranda takviye göreceği de sonrasıyla ilgili hesaplar bakımından kıymetli.
Üzerinde düşünülmesi gereken pek çok detay bulunuyor.
Erken demeden her türlü ihtimali şimdiden hesaplamakta fayda var.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
