Tekrarlanan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı (İBB) seçiminin üzerinden 24 gün geçmesine karşın belediye şirketlerinin idaresine ait kriz çözülemedi. Seçimi kazanan Ekrem İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ndeki misyonlarından istifa etmelerine karşın belediyeye ilişkin şirket idarelerinden ayrılmayan isimlere 2 Temmuz 2019 tarihinde davet yaptı. 15 gün evvel yapılan davete karşın belediyeye ilişkin şirket idarelerinde bulunan isimler İmamoğlu’nun bu davetine cevap vermedi.
İmamoğlu’nun lider seçilmesinin akabinde belediyedeki misyonlarından istifa ettiğini bildiren isimlerin, belediye iştiraki şirketlerdeki vazifelerinden ayrılmamasına dair başlayan tartışma sürüyor.
|
Belediye iştiraki şirketlerin yapısı Yasaya nazaran belediyeler kendilerine verilen misyon ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen tarzlara nazaran şirket kurabiliyor. Belediye şirketlerinin kuruluşuna ait adap ve asıllar, şirket organları ve misyonları, şirket idaresinin oluşturulması, özel şirketlerde olduğu üzere 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu kararlarına tabi. Şirketler nasıl oluşuyor? Belediye iştiraki şirketler genel konsey hisse sahiplerinden oluşuyor. Belediye şirketlerinde hisse sahibi ise belediye hükmî kişiliği. 5393 sayılı Kanunun 37’nci hususuna nazaran, belediye hukukî kişiliğinin temsilcisi belediye liderinin kendisi. Belediyenin ortağı olduğu şirketlerin genel heyetlerinde belediyeyi temsil etmek yetkisi de belediye liderine olan Ekrem İmamoğlu’na ilişkin. |
Türk Ticaret Kanunu’nun 410’uncu hususunda yer alan “Genel şura, müddeti dolmuş olsa bile, idare şurası tarafından toplantıya çağrılabilir. Tasfiye memurları da, vazifeleri ile ilgili mevzular için, genel konseyi toplantıya çağırabilirler” ve birebir kanunun 411’inci unsurundaki “Yönetim şurası çağrıyı kabul ettiği takdirde, genel konsey en geç kırkbeş gün içinde yapılacak formda toplantıya çağrılır; aksi hâlde davet istem sahiplerince yapılır” kararlara nazaran belediye iştiraklerine seçim davetinde bulunan İmamoğlu “60 milyar TL’lik İstanbul bütçesinin 40 milyar TL’si bu şirketlerce yönetiliyor” kelamlarıyla de reaksiyon gösterdi.
İmamoğlu, 2 Temmuz 2019 tarihinde İstanbul 39. Noterliği aracılığıyla belediye iştiraklerinden idarelerinin yenilenmesini ihbarname ile istedi.
İşte 15 gün evvel belediye iştiraklerine gönderilen ihbarname:
15 gündür suskunlar
Kendilerine ihbarname gitmesine karşın suskunlarını ve vazifelerini sürdüren isimlerin 45 gün olan yasal mühletin tamamını kullanmasına İmamoğlu “Neredeyse ağustos ayının sonuna hakikat genel heyet kararları alıyorlar. Ben şu anda sürece hakim değilim. Genel şuraları yapalım” kelamlarıyla reaksiyon gösterdi.
İBB Genel Sekreterliği’nden istifa eden fakat belediye iştiraklerindeki misyonları süren fı‘yla polemiğe de giren İmamoğlu, “Kimse milletin aklıyla oynamasın. Bizim burada aradığımız ahlak ve düzgün niyet. Ben İBB Lideriyim, 5 milyona yakın oy almış bir insanım” dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile akrabalık ilgisi bulunan Göksel Gümüşdağ‘ın da SPOR İstanbul A. Ş.’nin İdare Şurası Lideri olarak vazifesini sürdürdüğü belediye iştiraklerinde tenkitlerin odağını oluşturan öteki bireyler şöyle:
İstanbul Otobüs A. Ş. İdare Heyeti Lideri Muzaffer Hacımustafaoğlu.
İstanbul Asfalt Fabrikaları San. ve Tic. A.Ş. İdare Konseyi Lideri Mevlüt Bulut.
İSTAÇ İstanbul Etraf İdaresi San. ve Ticaret A.Ş. İdare Heyeti Lideri Süleyman Karalı.
KİPTAŞ İstanbul Konut İmar Plan Turizm Ulaşım San. A.Ş. İdare Konseyi Lideri Nihat Macit.
BELBİM Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. İdare Heyeti Lideri Çağatay Kalkancı.
Metro İstanbul AŞ ile İstanbul Kültür ve Sanat Eserleri Tic. A.Ş. İdare Konseyi Lideri Eyyüp Karahan.
İstanbul İmar İnşaat A.Ş. İdare Şurası Lideri Adil Karaismailoğlu.
|
Türk Ticaret Kanunu ilgili hususları ne diyor?
MADDE 409– (1) Genel şuralar olağan ve inanılmaz toplanır. Olağan toplantı her faaliyet devri sonundan itibaren üç ay içinde yapılır. Bu toplantılarda, organların seçimine, finansal tablolara, yönetim konseyinin yıllık raporuna, kârın kullanım haline, dağıtılacak kâr ve yarar hisselerinin oranlarının belirlenmesine, idare heyeti üyelerinin ibraları ile faaliyet periyodunu ilgilendiren ve gerekli görülen başka mevzulara ait müzakere yapılır, karar alınır. (2) Gerektiği takdirde genel şura inanılmaz toplantıya çağrılır. (3) Bilakis temel kontratta karar bulunmadığı takdirde genel konsey, şirket merkezinin bulunduğu yerde toplanır.
MADDE 410– (1) Genel heyet, müddeti dolmuş olsa bile, idare heyeti tarafından toplantıya çağrılabilir. Tasfiye memurları da, vazifeleri ile ilgili bahisler için, genel konseyi toplantıya çağırabilirler. (2) İdare konseyinin, devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkân bulunmaması yahut mevcut olmaması durumlarında, mahkemenin müsaadesiyle, tek bir hisse sahibi genel heyeti toplantıya çağırabilir. Mahkemenin kararı nihaidir.
MADDE 411– (1) Sermayenin en az onda birini, halka açık şirketlerde yirmide birini oluşturan hisse sahipleri, idare konseyinden, yazılı olarak gerektirici sebepleri ve gündemi belirterek, genel konseyi toplantıya çağırmasını yahut genel şura esasen toplanacak ise, karara bağlanmasını istedikleri hususları gündeme koymasını isteyebilirler. Temel mukaveleyle, davet hakkı daha az sayıda hisseye sahip hisse sahiplerine tanınabilir. (2) Gündeme unsur konulması istemi, davet ilanının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasına ait ilan fiyatının yatırılması tarihinden evvel idare konseyine ulaşmış olmalıdır. (3) Davet ve gündeme unsur konulması istemi noter aracılığıyla yapılır. (4) İdare konseyi çağrıyı kabul ettiği takdirde, genel heyet en geç kırkbeş gün içinde yapılacak biçimde toplantıya çağrılır; aksi hâlde davet istem sahiplerince yapılır. |
İmamoğlu ne demişti?
İmamoğlu, “Halkıma sesleniyorum. Ben hâlâ belediye bütçesinin 3’te 2’sine, çalışanın yüzde 80’ine sahip iştiraklere şimdi hakim olamadım. Bu kadar net. Milletimize duyuruyorum” demişti.
Dün İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde düzenlenen “15 Temmuz Anma Programı”ndan sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan İmamoğlu, “Fiilen sona ermiş bir misyondan tekraren istifa etmem hukuken anlamsızdır” diyerek İBB iştirakleriyle ilişiğinin kesildiğini lisana getiren eski İBB Genel Sekreteri Hayri Baraçlı‘ya sert sözlerle karşılık vermişti. “Kimse milletin aklıyla oynamasın. Bizim burada aradığımız ahlak ve yeterli niyet” diyen İmamoğlu, “Ben İBB Lideriyim, 5 milyona yakın oy almış bir beşerim. 16 milyonun hesap soracağı kişiyim” tabirini kullanmıştı.
İmamoğlu İBB iştiraki şirketlerle ilgili olarak şunları kaydetmişti:
“Açıklama yapıyorum ve o günün akşamında istifalar ediliyor. Kendisi açıklama yapıyor. Genel şuraları yapın ki biz kendi takımımızla kendi takımımızla sürece hakim olalım. Büsbütün uygun niyetli olmayan bir davranışla şirketlerin kuruluş yönetmeliğinin verdiği yetkiyle 45 günlük mühletin tamamını kullanıyorlar. Neredeyse ağustos ayının sonuna gerçek genel şura kararları alıyorlar. Niye Bir hafta sonraya alın. 10 gün sonraya alın. Yazıktır, günahtır. Neyi kaçırıyorsunuz, orada nasıl bir sistem yönetiyorsunuz. Bu millet İstanbul’un konsolide bütçesinin neredeyse üçte ikisinin içinde olduğu iştirakler üzerinden benden hesap soracak. Ben şu anda sürece hakim değilim. Bir hafta içinde karar alsınlar. Genel şuraları yapalım. Kimin malı bu. Biz her kuruşuyla ilgili hesap vermek istiyoruz millete. Bıraksın gitsinler, takımları oluşturalım, işimize bakalım. Müddetleri bitti.”
