İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 42. İstanbul Sinema Şenliği’ne 2022 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Fransız muharrir Annie Ernaux konuk oldu.
Babamın Yeri, Boş Dolaplar, Yalın Tutku, Yıllar ve Kürtaj romanları ile tanınan ve 2022 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi olan Fransız müellif Annie Ernaux, Fransa’nın kıymetli muharrirlerinden.
Kendi tecrübeleri üzerinden anlattığı olaylarla toplumdaki sınıf atlama, evlilik, bayan özgürlüğü, cinsellik, kürtaj, hastalık, yaşlılık ve vefat üzere sorunlara dikkat çeken eserler verdi.
“Kişisel hafızanın köklerini, aralıklarını ve kolektif kısıtlamalarını keşfetmedeki cesaretinden” ötürü 2022 Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü.
“Yazarken kıstasım duygular”
Ernaux kendi yazdığı, oğlu David Ernaux-Briot ile yönettiği “Super-8 Yılları” isimli belgesel sinemanın gösterimi için şenliğin konuğu olarak İstanbul’a geldi. Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ernaux, edebiyatı gerçek hislerin yansıtıldığı bir alan olarak tanımladığını söyledi.
Metafordan uzak durmaya çalışan bir edebiyat çizgisinde olduğunu belirten Ernaux, toplumun dayattığı hisleri ele alan kitaplar yazdığını söz etti: Yazarken benim kıstasım hisler. Kitaplarımın birçoklarında hisler var. Şimdi Türkçe’ye çevrilmemiş olabilir, “Utanç” isimli romanımda utanç hissinden kelam ediyorum. Aslında toplumsal toplumsal bir histir bu. Bu duygular size daima dışarıdan dayatılır.Dayatılan utanç hissini kitaplarımda aktardım. Buradan hareketle dünyayı toplumu okumaya çalıştım.
Ernaux, edebiyatın ve sanatın topluma bir bakış sunan araçlar olduğu yorumunu yaparak şöyle konuştu:
Bütün yazılanların siyasi olduğunu söyleyemeyiz fakat her müellif bir sanat yapıtı üretirken kendini bir yerde konumlandırır. Siyasi bir müellif olduğumu, edebiyatımın da siyasi olduğunu söyleyebilirim. Büyük tahliller öncelikle politiktir. Edebiyat, sanat aslında topluma bir bakış sunar. Aslında siyasetten kaçınmaz.
Sanat ve edebiyat toplumsal yapıları değiştirmeye katkı sağlar mı? Bunu söyleyebileceğimizi pek sanmıyorum. Edebi yapıtların topluma tesiri çabucak görülemiyor. Lakin biz sanatkarların yapması gereken bir şuur yaratmaktır.
|
Etkinlik takvimi Prömiyerini Cannes’da Direktörlerin On Beş Günü kısmında yapan Super-8 Yılları, Annie Ernaux’nun yazarlığa adım atmadan evvel çekilmiş 8 mm hatıra sinemalarını bir ortaya getiriyor. Ernaux’nun, oğlu David Ernaux-Briot ile birlikte yönettiği belgesel, Fransız Kültür Merkezi ile Fransa Büyükelçiliği ve Unifrance’ın pahalı katkılarıyla şenlik kapsamında Belgesel Kuşağı’nda gösteriliyor. Super-8 Yılları gösterimleri, 13 Nisan Perşembe 16.00’da Fransız Kültür Merkezi, 14 Nisan Cuma 16.00’da Cinewam City’s 7 ve 15 Nisan Cumartesi 13.30 Kadıköy Sineması’nda olacak. Annie Ernaux ve David Ernaux-Briot, sinemanın 13 Nisan Perşembe ve 15 Nisan Cumartesi günkü gösterimlerine de katılarak izleyicilerle buluşacak. |
|
Annie Ernaux kimdir? 1 Eylül 1940’ta, Lillebonne’da, emekçi sınıfına mensup bir ailede doğdu; çocukluğunu Yvetot, Normandiya’da geçirdi. Mazbut bir toplumsal etrafta büyüdü, edebiyat tahsili gördü ve uzun yıllar boyunca edebiyat öğretmenliği yaptı. Şahsî tecrübeyle toplumsal tarihi birleştiren ögeleri daha birinci romanı Armoires vides’le (Boş Dolaplar) ortaya koydu. Sınıf atlama, evlilik, bayan özgürlüğü, cinselllik, kürtaj, hastalık, yaşlılık ve vefat üzere sorunları kendi tecrübeleri üzerinden aktarırken, art planda ebediyen toplumsal yas¸am ve onu olus¸turan kültürel, siyasî, tarihî olaylara yer vererek, “toplumsal bellek” yazını olarak nitelenebilecek yapıtlara imza attı; başta Renaudot Mükafatı olmak üzere birçok mükafata paha görüldü. Hâlâ Cergy’de yaşamaktadır. |
