Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, kızamık olaylarında büyük artış yaşandığını söyledi. Prof. Dr. Yavuz, kendi kliniklerinde tedavi gören iki erişkin hastadan birinin öğretmen olduğuna da dikkat çekerek “İstanbul’dan çok fazla hadise bildirimi gelmeye başladı, bir salgından kelam edebiliriz sahiden. Aşılama takviminde bir an evvel eski oranlarımıza ulaşmamız gerekiyor” dedi. Kovid 19’un da mevsimsel grip üzere görülemeyeceğini belirten Prof. Dr. Yavuz, birtakım merkezlerde test müspetlik oranlarının yüzde 50’lere ulaştığını vurguladı.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, teneffüs yolu enfeksiyonlarının ağır yaşandığı bu kış, kızamığın da listeye eklendiğini kaydetti. Artan aşı tersliği, yaşanan ağır göçler ve sarsıntının de tesiriyle aksayan çocukluk çağı aşılamalarında aşılanma oranlarının bir an evvel eskisi üzere yüzde 98’lere ulaşılması gerektiğini, aksi taktirde ölümcül seyredebilen kızamık nedeniyle tekrar kayıpların yaşanmaya başlanabileceğine işaret etti. Prof. Dr. Yavuz, kovidin ise şimdi mevsimsel bir hastalık olarak kabul edilemeyeceğini, dünyada hala günlük 20 bine yakın mevt yaşandığını ve İstanbul’da kimi merkezlerde test olumluluk oranlarının yüzde 50’lere ulaştığını söyledi. Prof. Dr. Yavuz, “Neredeyse 2 ayda bir, yeni bir çeşidiyle tesirli olmaya devam ediyor. Grip mesela dönem başında yüksek bir pik yaptı, akabinde azaldı. Lakin Covid hala küçük de olsa pikler yaparak devam ediyor. Günlük mevt sayıları dünyada 20 bin civarında hala. Türkiye’de takip yapılmıyor mu bilmiyoruz, yapılıyorsa da paylaşılmadığı için bilemiyoruz. İddiamız, Türkiye’de de Omicron’un en son XBB1.5 varyantının tesirli olduğu tarafında, bu artışı ona bağlıyoruz” dedi.
“1 hafta 10 günü bulan öksürük olabilir”
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ‘nün, risk kümeleri için hatırlatma dozlarını yaptırması gerektiği tarafındaki açıklamasını da hatırlatan Prof. Dr. Yavuz, “Eğer ki iki doz aşı olduysa, 3’üncü hatırlatma dozunu da olmaları gerekiyor. Kovidde de öteki teneffüs yolu virüslerinde de uzamış öksürük olabilir 1 hafta 10 günü bulan. Ancak hastalığın bulaşmasını engellemek açısından, hasta olan bireylerin en azından birinci 5-7 gün, mümkünse konutta durmalarını tavsiye ediyoruz. Topluma karışacaklarsa da kesinlikle maske kullanmaları gerekiyor. Zira herkes şu anda Covid’i hafif geçirmiyor, hala çok ağır geçirenler var” diye konuştu.
“Erişkinlerde kızamık görmeye başladık”
Solunum yolu enfeksiyonlarında bu yıl kızamığın Türkiye’de önemli kasvet yaratmaya başladığını vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Aslında 2019’da da kızamık Türkiye’de artmaya başlamıştı, pandemiden çabucak evvel. Hatta o yıl rekor kırıp 3 binlere ulaşmıştı hadise sayısı. Türkiye kızamık aşılaması manasında epey yüksek düzeylere ulaşmış durumdaydı, iki doz kızamık aşılamasında. Lakin hem pandemi periyodunun tesiriyle birinci basamaktaki aşılamalar aksadı, hem de Türkiye çok fazla mülteci akınına uğradığı ve onların da aşılanma oranı yüksek olmadığı için, toplumda kızamık aşılı oranın yüzde 95’in altına düştüğü anda salgınlar olabiliyor. Şu anda da İstanbul’da bilhassa bu türlü bir salgın var. Hatta erişkinlerde görmeye başladık. Bu da kıymetli zira erişkinlerde kızamık ağır akciğer enfeksiyonları yapabiliyor. Yeniden küçük çocuklarda, bilhassa 1 yaşın altındakilerde çok tehlikeli. Uzun devir Sonuçları çok berbat oluyor” formunda konuştu.
“Sadece ocak ayında 180 civarı olay bildirilmiş”
Eskiden kızamıktan yılda 2 milyona yakın kişinin öldüğünü ve aşılamalar sayesinde bu sayıların yıllık 100 binlere indiğini kaydeden Prof. Dr. Yavuz, şu bilgileri verdi: “Maalesef tekrar artışa geçmiş durumda. Güney bölgelerimizdeki zelzeleden etkilenen yerler ve o bölgede göçmenlerin yükte olması nedeniyle de kızamık açısından korkumuz var. Oradaki kızamık takip sonuçlarını da bilmiyoruz. Onları da bilmemiz, aslında hastalığının toplumda denetimi açısından çok önemli” dedi. DSÖ’nün sitesindeki datalardan Türkiye bilgilerini görebildiklerini anlatan Prof. Dr. Yavuz, “Bu yıl için yalnızca Ocak ayının bilgileri görülüyor ve yalnızca birinci ay bile, 2021 yılı boyunca gördüğümüz hadise sayısını da aşmış durumda. 182 civarı hadise bildirimi olmuş, geçen yıl, bütün bir yıl boyunca toplam 160 hadise görülmüştü” diye konuştu.
“Son derece aktif aşısı var”
Aşılama oranlarımızın hemen tekrar yüzde 95’in üzerine çekmemiz gerektiğini de vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Pandemi sırasında daha da çok artan çok tereddüdünün de tesiri var. Tereddüt yaşayan insanların anlayacağı lisandan, onların telaşlarını gidermeden uğraş etmezseniz bu, denetimsiz bir biçimde devam eder. Aşı aykırılığı yapan partiler bile var artık. Kızamık üzere bir hastalık, tek konağı insan, son derece tesirli bir aşısı var ve biz kızamık salgını yaşıyoruz. Burada bir sorun var. Kızamık neden dertli? Çok bulaşıcı bir hastalık. Hava yoluyla bulaşabilme özelliği var. Havada uçarak dolaşabilme özelliği var virüsün bulunduğu partiküllerin. Münasebetiyle bir kişi hastaysa, çok çok sayıda kişiyi etkileyebilir. Örneğin bizim bir hastamız, öğrencisi kızamık olduğu için bir öğretmen” diye konuştu.
“Yarattığı bağışıklık yetmezliği yıllarca sürebiliyor”
Kızamığın erişkinlerde bilhassa belirli kümelerde çok tehlikeli olabileceğine de işaret eden Prof. Dr. Yavuz, “Gebeler buna bir örnek. Kızamık hala ölümcül bir hastalık. Bilhassa küçük çocuklarda ve bağışıklığı baskılanmışlarda çok ağır akciğer enfeksiyonuna, zatürreye neden olabiliyor. İkincil enfeksiyonlara fırsat yaratıyor. Bağışıklık yetmezliğine neden olabiliyor. Bu bağışıklık yetmezliği aylar, yıllar boyunca sürebiliyor. Hastalık ne kadar küçük yaşta geçirilirse, beyinde kalarak ölümcül ensefalitlere neden olma riski yükseliyor. Küçük çocuklarda beslenme yetersizliği de varsa, körlük yapabiliyor. Şu anda bile dünyada 200 bine yakın insanın vefatına neden oluyor ve geneli de çocuk” biçiminde konuştu.
“Öğretmen ve sıhhat çalışanı üzere risk kümeleri aşı olmalı”
Ateş ve eşlik eden döküntü olması halinde kesinlikle tabibe başvurulması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, hastanın bir an evvel izole edilmesinin çok kıymetli odluğunu vurguladı. Yavuz, “Oldukça uzun bir bulaştırıcılık müddeti var zira. 1 hafta 10 güne kadar uzayabiliyor. Bildiğimiz en süratli yayılan enfeksiyon kızamık. Erişkinlerde de riskli kümelerde, bilhassa de sıhhat çalışanlarında kesinlikle aşılama öneriyoruz. Öğretmenler de ön safta bu hususta. Sıhhat Bakanlığı bu çalışmayı yapıyor lakin Ulusal Eğitim Bakanlığı da aslında bu türlü bir çalışma yapabilir öğretmenler açısından. Aşı ünitesi olan hastanelerin hepsinde bu aşılar fiyatsız yapılıyor” dedi.
