Jean Mackenzie | BBC Seul Muhabiri
ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) sızdırılan dokümanlar, üst seviye Güney Koreli yetkililer ortasında Ukrayna’ya mühimmat satma konusundaki tartışmaları ifşa etti.
BBC’nin de gördüğü bilinmeyen evraklarda yer alan bilgiler, ABD’nin en büyük müttefiklerinden Güney Kore’yi de gizlice izlediğine de işaret ediyor.
Belgelerde Ukrayna’daki savaşın yanı sıra Çin ve öteki ABD müttefiklerine dair bilgiler de yer alıyor.
Sızıntının, Güney Kore’nin hem ABD hem de Rusya’yla alakasını zedeleme ihtimali bulunuyor.
Belgeleri incelemekte olduklarını açıklayan Güney Kore, Devlet Başkanlığı Ofisi’ni dışardan dinlemenin imkansız olduğu konusunda ısrarcı.
Sızıntının kaynağını bulmaya çalışan ABD’nin yetkilileri ise yaşananların ulusal güvenliğe ziyan verebileceğini söylüyor.
BBC’nin incelediği evraklarda, Güney Kore idaresinin Ukrayna’ya mühimmat satışı konusunda yaşadığı ikilem görülüyor.
Washington bir müddettir Güney Kore’yi, Kiev’e silah satması için ikna etmeye çalışıyor.
Güney Kore yetkilileri ise savaş halindeki ülkelere silah satmama siyasetinden vazgeçmeyeceklerini söylüyor.
ABD geçen yıl Ukrayna’ya çok sayıda top mermisi gönderdiği için mühimmat stoku azalmış, bunların yerine Güney Kore’den mermi almıştı.
Fakat Güney Kore bu satışa, bu mermilerin Ukrayna’ya gönderilmemesi kaydıyla onay vermişti.
Sızdırılan dokümanda Güney Kore hükümetinin, ABD’nin bu talebi kabul etmesine karşın sonradan bu mühimmatı Ukrayna’ya göndermesinden telaş ettiği görülüyor.
Belgede aktarılan görüşme, 1 Mart 2023’te Güney Kore Devlet Lideri Yoon Suk Yeol’un üst seviye iki güvenlik danışmanı ortasında geçiyor.
Devlet Lideri Yoon’un dışişleri danışmanı Yi Mun-hui, Ulusal Güvenlik Danışmanı Kim Sung-han’a “Hükümet bu mühimmatın son kullanıcısının ABD olmaması ihtimalinden son derece endişeli” diyor.
İkili, ABD Lideri Joe Biden’ın Güney Kore Devlet Lideri Yoon’u bu mevzuda arama ihtimalinden kaygı ediyor, Kore’nin bu bahiste bir siyaset değişikliğine gitmesi gerekirse de bunun “ABD baskısı yüzünden yapılmış” olarak gözükeceğini söylüyor.
Belgelere nazaran Ulusal Güvenlik Danışmanı Kim, “ABD’nin önceliği mühimmatı süratlice Ukrayna’ya ulaştırmak” diyerek bunların ABD yerine Ukrayna’nın komşusu olan Polonya’ya satılabileceğini belirtiyor.
ABD bugüne kadar Güney Kore’nin Ukrayna’daki savaşa daha fazla dahil olmasına yönelik taleplerini gizlemedi.
ABD, gelişmiş silahları çok büyük süratle üretme kapasitesi olan Güney Kore’nin Ukrayna’yı desteklemesinin savaşın gidişatını direkt etkileyebileceği görüşünde.
Rusya’yla köprüleri atmaktan çekinen Seul ise bu bahiste isteksiz.
Sızdırılan bölgeler Güney Kore’nin, sattığı mühimmatların Ukrayna’da ortaya çıkabileceği ihtimalini bildiğini göstermekle kalmayıp birebir vakitte buna hazırlıklı olduklarını da gösteriyor.
38 North isimli niyet kuruluşundan Kore analisti Jenny Town, “Güney Kore her vakit bir yanda ABD öteki yanda ise Rusya ve Çin’in olduğu hassas bir istikrar siyaseti izler” diyor ve ekliyor:
“Bu dokümanlar en çok kaygı ettikleri şeyin dışardan nasıl algılanacakları olduğunu gösteriyor.
“Ukrayna’ya vermek istedikleri takviyesi, algı idaresiyle dengelemeye çalışıyorlar.”
Sızıntının zamanlaması da Washington ve Seul’u sıkıntı durumda bırakabilir çünkü Güney Kore Devlet Lideri Yoon’un iki hafta sonra, müttefikliklerinin 70. yılını kutlamak üzere ABD’yi ziyaret etmesi planlanıyor.
Belgelerin yayımlanmasının akabinde Güney Kore’de muhalefet, ABD’nin bu kadar üst seviye bir görüşmeyi nasıl dinlediğini sorgulamaya başladı.
Ana muhalefet partisi “ABD egemenliğimizi net bir halde ihlal etmiştir, bu birebir vakitte devasa bir güvenlik açığıdır” sözlerini kullandı.
Eski liberal hükümetin danışmanlarından Kim Jong-dae, bunun Güney Kore için “bir istihbarat skandalı” olduğunu söylüyor:
“Üstelik bu yalnızca buzdağının görünen kısmı. Bunun dinlenen tek görüşme olmasına imkan yok.”
Mevcut hükümet ise sızıntıya bu kadar ehemmiyet atfetmez bir duruş sergiliyor, evrakların tahrif edilmiş olabileceğini öne sürüyor.
Bir hükümet kaynağı, “Bu olayı büyütme ve ikili görüşme öncesi ittifakı sarsma teşebbüslerine dirençle karşılık veririz” tabirlerini kullanıyor.
ABD’nin bu tepede Yoon’a, Ukrayna’ya daha fazla askeri takviye için baskı yapması bekleniyor.
