İngiltere’nin Washington Büyükelçisi Sir Kim Darroch’un Trump idaresi hakkında son derece eleştirel e-postalarının İngiliz Mail On Sunday gazetesine sızdırılmasının akabinde, ABD Lideri Donald Trump büyükelçiyi eleştiren paylaşımlarda bulundu.
E-postalarda Beyaz Saray hakkında “beceriksiz” ve “eşi gibisi olmayan bir formda işlevsiz” tabirleri yer alıyordu.
Bunun akabinde Trump da Sir Kim Darroch’un “İngiltere’ye düzgün bir halde hizmet etmediğini” söyledi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, e-postaları kimlerin sızdırdığını araştırdıklarını açıkladı.
2017’den günümüze kadar uzanan e-postalarda Sir Kim Darroch; Trump’ın İran, Rusya ve Çin siyasetleri hakkında açıkça görüşlerini belirtiyor.
İran
Mail on Sunday gazetesine nazaran 22 Haziran tarihli notta Sir Kim, ABD’nin İran siyasetinin “tutarsız ve kaotik” olduğunu yazdı, “Bu siyasetin kısa vadede daha dengeli hale gelmesini beklemiyorum. Karşımızda bölünmüş bir ABD idaresi var” dedi.
Sızıntıya nazaran Sir Kim, Trump’ın Hürmüz Körfezi’ndeki gerginliğin akabinde İran’a hücumdan “son anda vazgeçtiği” tezi da gerçekçi değil.
Sir Kim, Londra’ya geçtiği notlarda “Aslında hücuma hiçbir vakit karar vermemiş olması ve 2016 kampanyası sırasında verdiği kelamları tutmamasının 2020 seçimlerine giderken kendisini nasıl etkileyeceğinden endişelenmiş olması daha yüksek ihtimal” tabirlerini kullandı.
Öte yandan Trump’ın “Daha şahin danışmanlarla çevrili olması nedeniyle” ABD’nin İran’la çatışma tehlikesinin hâlâ bulunduğu da notlar ortasında yer alıyor.
Rusya
İki yıl evvel yazılan bir notta ise Sir Kim’in Trump’ın seçim kampanyası sırasında Rusya ile bir muahede yaptığına yönelik argümanlara dair yorumlar var.
Bu tezler, sonrasında başlatılan soruşturmayla kanıtlanamasa da Sir Kim bunların gerçek olduğundan endişeleniyordu. “En makus ihtimalin gerçek olmadığını düşünemeyiz” diye yazmıştı.
Sir Kim, ABD idaresinin “İlk günden Beyaz Saray’daki kaos ve kirli iç çatışmalar ile bir formda Rusya’ya bağlanan skandallarla çalkalandığını” da yazdı.
Büyükelçi notlarda “Rus finansörler geçmişte iflas etme tehlikesi bulunan Trump ve Kushner’e ilişkin şirketleri kurtarmış olabilir” tabirlerini kullandı.
Bu yıl tamamlanan Mueller soruşturmasında Rusya’nın Trump’a Demokrat rakibi Hillary Clinton’ı yenmesi için yardım ettiğine dair bir ispat bulunmadığı aktarılmış lakin Trump “adaleti engelleme” suçlamasından aklanmamıştı.
Sir Kim’in, yazdığı bir notta Trump’ın krizlere karşın hayatta kalmasından etkilendiği anlaşılıyor:
“Trump’ın hayatı skandallarla geçti ve bunları atlatmayı başardı. Yok edilemez biri üzere gözüküyor.”
Uluslararası ticaret
Büyükelçi, ABD Lideri Trump’ın “‘Önce Amerika’ yaklaşımına sahip hükümetinin, dünya ticaret sistemine önemli ziyanlar verebileceği” ihtarında bulundu ve ekledi:
“Dünya Ticaret Örgütü’nü tanımadığını ilan etme ve mevcut ticaret uygulamalarını ortadan kaldırma riski bulunuyor. Müdafaacı hareketlerde bulunabilir, müttefiklerine karşı bile.”
Trump Çin, Meksika, Kanada ve AB’den ithal edilen milyarlarca dolarlık eserlerdeki vergileri önemli oranda artırdı.
Sir Kim, Trump’ın “iklim değişikliğine karşı memleketler arası teşebbüslere ziyan verebileceği, BM’ye aktarılan fonları azaltabileceği” ikazında bulundu.
AB ve Çin
Büyükelçinin Londra’ya geçtiği notlarda Trump’ın hırçın dış siyasetinin ABD’nin AB içindeki müttefiklerini bile uzaklaştırdığını yazdı.
Sir Kim’e nazaran o periyotta Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump ile ortalarına uzaklık koymaya çalıştı.
Sir Kim, “Onları örnek almamalıyız diye düşünüyorum” sözlerini kullandı.
Büyükelçi Trump’ın, AB’den ayrıldıktan sonra ABD ile kapsamlı bir ticaret mutabakatı imzalamak isteyecek bir sonraki İngiltere Başbakanı için hayatı kolaylaştırmayacağını da söyledi.
Sızdırılan dokümanlara nazaran Sir Kim, Trump’ın İngiltere’ye “Ya bizi seç ya Çin’i” diyerek baskı yapmaya devam edeceğini düşünüyor.
