Kök hücrelerin genetiğini değiştirerek göğüs ve pankreas kanserine deva bulmak isteyen Türkiyeli bilim insanları harekete geçti. Kök hücrelerin genetiğini değiştirerek, kişinin kendi hücrelerini kendisinin tamir edebileceği otomatik bir sistem oluşturmak için uğraşan bilim insanları, çalışmanın en emniyetli hale geldiğinde sıhhat dünyasına sunulacağını bildirdi.
İstinye Üniversitesi Genetik Hastalıklar Teşhis Merkezi’nde yürütülen çalışmalar hakkında bilgilendirmede bulunan Dr. Ayça Zeynep Akülke, “Genetiği değiştirilmiş immün sistem hücreleri üzerinde çalışıyoruz. Bu immün sistem hücrelerini bireyden alıyoruz, genetiklerini değiştirip kanser hücrelerini tanıyan akıllı hücreler haline getirmeyi amaçlıyoruz. Böylece birçok kansere deva bulabilecek, ilaç üretebileceğiz. Hastalara deva olabilecek sistem oluşturmaya çalışıyoruz” dedi.
En inançlı hale getirilmek için çalışmalar sürüyor
“Dünyada kan kanseri üzere hayli ağır çalışmalar var. Ama biz laboratuvar olarak daha çok göğüs ve pankreas kanseri üzerine çalışıyoruz” sözlerini kullanan Ayça Zeynep Akülke kelamlarına şöyle devam etti:
“Bir hücrenin genetiğini değiştirme çok yeni olmakla birlikte hepimizin detayını öğrenmemiz gereken bir teknoloji. Kullanım alanı çok yüksek. Birçok şeyde kullanabiliriz lakin bir o kadar da bilmediğimiz art planı var. Biz laboratuvar olarak öncelikle bunları çözmeye çalışıyoruz. Zira bunları hastalara vermek epey riskli olabilir. Biz bunu en tehlikesiz, en güvenilebilir hale getirmek için gen düzenleme sistemleri üzerine çalışıyoruz.”
Akıllı hücreler oluşturulacak
Yapılan araştırmalar ışığında Türkiye’de şu anda 100 bin civarında olan kanser hadiselerinin 300 binlere ulaşacağı varsayım ediliyor. “Kanser maalesef gitgide çok daha fazla yaygınlaşıyor. Daha da yaygınlaşacak” diyen Akülke, “Yeni kuşağın hastalık korkusu bu. Bizim hedefimiz bu tedavilere yan tedaviler oluşturmak. Kişinin kendi hücrelerini kendisinin tamir edebileceği otomatik bir sistem oluşturabilmek istiyoruz. Bu akıllı hücrelerle bunları başarabiliyoruz” biçiminde açıklamada bulundu.
Tamirci vazifesini görüyor
Kök hücrelerin bedendeki tamirci hücreler olduğunu söyleyen Dr. Özgür Tataroğlu da, “Vücüdumuzda rastgele bir yerde ziyan olduğunda bu hücreler oraya gidip tamir yapıyorlar. Ancak genetik bir hastalık, mutasyon olduğu vakit bu hücrelerin işlevlerini yerine getirmesi zorlaşıyor. Buradaki çalışmalarda bu hasarları gidermeye çalışıyoruz” sözlerini kullandı.
10 milyar dolarlık pazar
Bunun için de çeşitli gen düzenleme araçları kullandıklarını kaydeden Tataroğlu, “Biz bu teknikleri kullanarak rastgele bir hücrenin kalıtsal yapısı üzerinde istediğimiz değişiklikleri yapabiliyoruz. Bu tekniklerin geliştirilmesi, yatırım yapılması lazım. Zira dünyada gen düzenleme yaklaşık 10 milyar dolarlık bir pazar. Şu anda bütün eserler Türkiye’ye yurt dışından geliyor. Bu eserler gelseler bile şu anda insanların kullanabileceği düzeyde değil. Zira gen düzenleme araçlarına eklenmesi gereken güvenlik tedbirleri var” diye konuştu.
Endüstri ve tarımda da kullanılıyor
Dr. Tataroğlu kelamlarını şöyle noktaladı:
“Biz bunları laboratuvarda üretip tasarladıktan sonra yolluyoruz. Onlar DNA’da bizim istediğimiz değişikliği yapıyor. Örneğin bir genetik hastalıkta o genin bir kopyası eksikse onu ekleyebiliyoruz yahut birden fazla kopyası olduğu için sorun yaşanıyorsa başka kopyalarını azaltabiliyoruz. Ya da DNA’da bir mutasyon varsa onu doğal haline çevirebiliyoruz. Aslında en kıymetli uygulamalarından bir tanesi bu. Birebir vakitte biyoteknolojide, sanayi ve tarımda da kullanılan bir şey.”
