T24 Metin Kaan Kurtuluş
Uzun ve tartışmalı geçen bir sürecin akabinde Rus üretimi hava savunma moon knight izle sistemleri S 400 lerin Türkiye ye teslimatı 12 Temmuz da başladı ve birinci kümenin teslimatının resmen sona erdiği Perşembe günü duyuruldu füzelerin de yaz sonunda gemilerle gönderileceği açıklandı
S 400 murder under the friday night lights izle ün kesimleri günler boyunca canlı yayınlarla Ankara daki Mürted üssüne indirilirken Beyaz Saray cephesinin ne reaksiyon vereceği de merak konusuydu ABD den ise beklenenin bilakis şimdi sert bir reaksiyon gelmedi oni thunder gods tale izle ABD Savunma Bakanlığı Pentagon Türkiye yi F 35 programından çıkarma kararı alsa da ABD basınındaki kulis haberleri Lider Donald Trump’ın Kongre’nin baskısına karşın Türkiye’ye sert yaptırım uygulanmasına karşı direndiğini gösteriyor.
Cumhuriyetçisiyle Demokratıyla Türkiye ye yaptırım isteyen Kongre ile buna karşı çıkan Trump oussekine izle ortasındaki çekişme devam ederken S 400 krizinde öteki enteresan gelişmeler de yaşandı Ulusal Savunma Bakanlığı ismine perşembe günü basın toplantısı düzenleyen Muharebe Albay Tamer Zincir Fransa bir adet SAMP T paper girls izle bataryasının ülkemizde konuşlandırılmasına yönelik teklifte bulunmuştur Fransız SAMP T bataryasının Türkiye’de konuşlanması niyetiyle saha araştırma faaliyeti 16 21 Haziran 2019 tarihleri ortasında icra edilmiştir Konuşlanma çalışmalarına ait konular Fransız makamları parallels izle ile koordine edilmektedir diyerek Türkiye nin Fransa nın SAMP T teklifini kabul ettiğini bildirdi Ayrıyeten ABD imali Patriot sistemlerinin tedarikine yönelik olarak Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından ABD ile yapılan görüşmelerin midnight at the pera palace izle de sürdüğü bildirildi Bu açıklamaların akabinde ABD den de S 400 lerin operasyonel hâle getirilmesini istemiyoruz açıklaması geldi
T24 bu hafta meydana gelen gelişmelerle ilgili sorularını EDAM Lideri Sinan Ülgen, savunma sanayi uzmanı Hakan Kılıç ve Hürriyet gazetesi muharriri Sedat Ergin’e yöneltti.
S 400 rick and morty izle SAMP T ve Patriotların birebir anda Türkiye toprağında bulunma olasılığıyla ilgili olarak Üç sistemin de tıpkı ülkede konuşlanması ve vazife yapması noktasında problem yok Tıpkı kentte olmaları gereksiz ve israf rise of empires ottoman izle olabilir zira üçü de yüksek irtifa hava savunma sistemi yorumunda bulunan Kılıç T24 ün Türkiye bu satın almayı güvenliği için mi politik hareket için mi yapıyor sorusuna da şu cevabı sadakat izle verdi
S 400 alımı uçağını haklı da olsak düşürdüğümüz büyükelçisini koruyamadığımız Rusya ile çok gerilen bağlarda bir yumuşama vesilesi ve ayrıyeten 3 Trilyon USD hidrokarbon rezervi olan Doğu Akdeniz’de batı dünyası ve ABD’ye karşı Rusya’yı ardımızda görerek pastadan hisse alma planının bir kesimi olabilir .”
NATO nun neden S 400 alımıyla ilgili sessiz kaldığıyla ilgili soruyu Ülgen NATO nun iki üye ülke ortasındaki tartışmada çok taraf olmak istemeyeceğini belirterek yanıtlarken Ergin de ABD nin S 400 lerin operasyonel olmaması formülünü hali hazırda Yunanistan da uyguladığını hatırlatarak şu değerlendirmede bulundu
Bilindiği üzere Kıbrıs Rum Yönetimi nin 1997 de Rusya dan aldığı S 300 sistemleri uzun çekişmelerden sonra ya 1998 ya da 1999 da Yunanistan ın Girit adasına kaydırıldı ve burada depoya kaldırıldı Bu bataryalar 2013 yılında bakımı yapılıp test atışı yapıldıktan sonra yeniden depoya kondu Depoda kilitli kalınca sıkıntı bir formda dondurulmuş oluyor Lakin Türk tarafı bu türlü bir yola gidildiğinde bunu Rusya ya nasıl izah eder bilemiyorum Bu yola gidilmesinin bu defa Rusya ile münasebetlerde külfet çıkarması mümkündür Bir de 2 5 milyar dolarlık bir sistemi alıp sonra depoya kaldırırsanız o vakit bu kararın Türk toplumuna da izah edilmesi gerekir Hazine den çıkacak 2 5 milyar dolardan kelam ediyoruz
Ergin ABD nin S 400 ler operasyonel olmasın istiyoruz açıklamasıyla ilgili depoda tutma formülü aslında Yunanistan da uygulanıyor Bilindiği üzere Kıbrıs Rum Yönetimi nin 1997 de Rusya dan aldığı S 300 sistemleri uzun çekişmelerden sonra ya 1998 ya da 1999 da Yunanistan ın Girit adasına kaydırıldı ve burada depoya kaldırıldı Bu bataryalar 2013 yılında bakımı yapılıp test atışı yapıldıktan sonra tekrar depoya kondu Depoda kilitli kalınca problem bir formda dondurulmuş oluyor Lakin Türk tarafı bu türlü bir yola gidildiğinde bunu Rusya ya nasıl izah eder bilemiyorum Bu yola gidilmesinin bu defa Rusya ile bağlantılarda düşünce çıkarması olasıdır Bir de 2 5 milyar dolarlık bir sistemi alıp sonra depoya kaldırırsanız o vakit bu kararın Türk toplumuna da izah edilmesi gerekir Hazine den çıkacak 2 5 milyar dolardan kelam ediyoruz değerlendirmesinde bulundu
Uzmanların T24 ün sorularına verdiği karşılıkların tamamı şöyle
Kılıç Üç sistemin de tıpkı ülkede konuşlanması ve vazife yapması noktasında dert yok
S 400 SAMP T ve Patriot sistemlerinin tıpkı topraklar içinde faaliyet gösterme ihtimali var mı
Hakan Kılıç Üç sistemin de tıpkı ülkede konuşlanması ve misyon yapması noktasında ıstırap yok Birebir kentte olmaları gereksiz ve israf olabilir zira üçü de PAC’ın 3 MSE modelinini düşündüğümüzde yüksek irtifa hava savunma sistemi Şayet S 400’den sonra Patriot görüşmeleri de olumlu sonuçlanır ve PAC 3MSE alınır ise Fransız Aster 30 ABD PAC 3 ve Rus S 400 sisteminin başka ayrı bölgeler yahut kentlerde çalışması için bir mani yok Üstte bahsettiğim üzere tıpkı kentte yalnızca israf olur Ayrıyeten S 400 esasen NATO ve ulusal Radar ağına entegre değil Fransız İtalyan ortak firması EUROSAM SAMP T ASTER 30 ise Fransa’ya ilişkin olan bir batarya olacak ve NATO’ya entegre olduğundan ortak radar bilgileri ve ortak hava fotoğrafını alacak S 400 ise standalone kendi başına çalışıp kendi gördüğü gayesi vurabilecek S 400’ün her iki sistemden PAC versiyonları ve SAMP T Aster 30 daha uzun menzilli olması sebebi ile daha geniş alanda savunma yaparken Aster 30 ve Patriot PAC 3MSE eğer alınır ise S 400’e kıyasla balistik füze savunmasında daha gelişmiş sitemler olduğundan daha tesirli olacaklar Dolayısı ile üç sistemin de konuşlandırılması yahut S 400 ve Aster 30 olması halinde S400 uzun menzilde hava savunma uçak İHA vb yaparken Aster 30 da hava savunma yanında balistik füze savunması yani bir anti balistik füze olarak kullanılabilir
Ülgen Birbirleriyle de konuşmayacaklar birebir sisteme bağlanmaları kelam konusu olmayacak
Sinan Ülgen Şayet S 400 alımından ötürü yaptırımlar gelecek olursa ki bu hala güçlü bir ihtimal Patriot ların alınması mümkün olmayacak
İkincisi Fransızların SAMP T bataryaları süreksiz bir müddet için Türkiye ye yerleştirilmiş durumda Tıpkı İtalyanların Maraş taki SAMP T bataryası ve İspanyolların Adana daki Patriot bataryaları üzere Bunlar o ülkeler ilişkin İspanya İtalya ve bu durumda Fransa ya NATO dayanışması kapsamında Türkiye ye süreksiz olarak yerleşen sistemler Bu açıdan S 400 lerden farklılar Zira S 400 ler Türkiye nin ulusal envanterine girecek kalıcı bir sistem Türkiye tarafından operasyona sokulacak
SAMP T ve Patriot lar lokal füze savunması için kullanılıyor olacak Buna karşılık S 400 ler hava savunması için kullanılıyor olacak İşlevleri farklı olacak Öte yandan birbirleriyle de konuşmayacaklar tıpkı sisteme bağlanmaları kelam konusu olmayacak
Sedat Ergin Problemin teknik tarafına çok vakıf olduğumu söyleyemem lakin Türk yetkililerin çeşitli açıklamalarından bunun pekala olabileceğini anlıyorum Ancak bataryaların farklı sistemlere entegre edilmeleri gerekecektir ABD den Patriotlar ın geleceği çok kuşkulu olmakla birlikte Fransız SAMP T bataryasının gelmesi kesin gözüküyor Ayrıyeten unutmayalım Hollanda ve Almanya nın Patriot bataryalarının Türkiye den çekilmesinden sonra 2015 yılında İspanya NATO dayanışması çerçevesinde Türkiye ye Patriot bataryaları göndermişti İspanyol sisteminin yıl sonuna kadar Türkiye de kalacağı anlaşılıyor Bu ortada Fransız sistemi de devreye girecek Bu durumda olasıdır ki Fransız bataryası NATO sistemleriyle birlikte çalışarak bütün NATO bölgesi hava alanını gören radar ve komuta denetim sistemine dahil olacaktır S 400 lerin bu sisteme entegre edilebilmesine ihtimal vermiyorum Bu durumda muhtemelen Türkiye de biri NATO hava savunmasına entegre oburu entegre olmayan iki hava savunma sistemi misyon yapacaktır
Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham Lider Donald Trump ın isteği üzerine Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu nu arayarak Rus S 400 hava savunma sistemini işler hale getirmeme isteğinde bulunduğunu belirtti Savunma Bakanı Pompeo da emsal bir açıklamada bulunarak operasyonel hale getirilmemelerini istiyoruz dedi Sizce bu Türkiye ye Patriot satılması için konulmuş bir koşul olabilir mi
Hakan Kılıç Bence değil ABD her halükarda şayet CAATSA yaptırımları geniş ölçekli bir silah ambargosu içermeyecek ise Patriot satmayı düşünüyor ABD’nin birlikte çalışma istikameti ile külfet ettiği konu S 400 F 35 Yoksa Patriot değil Diğer yandan Türkiye’nin alımı ile S 400 reklamının yapılması ve rakip ABD füzesinin tercih edilmemesi ABD açısından pazarlama derdi O yüzden illaki satmak istiyorlar Uyuşmazlık teknoloji transferi ortak üretim ve fiyat üzerinde çıkıyor S 400’ün 2 5 Milyar USD’lik 2 filo alımında da teknoloji transferi ve ortak üretim yok Ortak üretim Sayın Cumhurbaşkanı’nın belirttiği üzere şayet alınır ise opsiyonel olan 3 Filo için geçerli olacak Lakin birebir durum Patriot’ta da olsa da Patriot kıymetli Yani teknoloji transferi ve ortak üretime yanaşmamakla birlikte bu iki konuda evet deseler bile S400’ün fiyat avantajını yakalamaları imkansız
Diğer yandan S 400’ün operasyonel hale getirilmemesi üzere bir şey kelam konusu olamaz Bu Türkiye’ye 2 5 milyar USD’yi çöpe at demektir Zira hava savunma sistemleri barış vakti verimli ve daha ötesinde caydırıcıdır Savaş vakti hangi ülkeden hangi sistemi alırsanız alın düşman gözünü karartmış ise illaki anti radar ve başka seyir füzeleri ile sistemi aşacaktır Ülkeleri öncelikle hava kuvvetlerinin uçakları korur hava savunma füzeleri değil Dolayısı ile zayıf hava gücünüz var ise her kenti alçak orta yüksek hava savunma füzeleri ile doldurmanız sizi kurtarmaz yalnızca düşmanın işini zorlaştırır Körfez Savaşlarında olduğu üzere Dolayısı ile S 400 barış vakti hava kuvvetlerinin yükünü azaltacak ve hava savunmada hudut ihlallerinin koruduğu bölgede bıçak üzere kesecektir S 400’ü operasyonel yapmayın demek çöpe atın demekle birebir manaya gelir
Sinan Ülgen :Yalnızca Patriot satılması için değil yaptırımların yürürlüğe girmemesi için konulmuş bir koşul bu Fakat bunun gerçekçi olduğunu düşünmüyorum Türkiye nin S 400 aldıktan sonra bunu bir biçimde aktive etmesini beklemek lazım Yoksa S 400 lere verilen bu para külliyen meyyit bir yatırım olacaktır Onun için bu temelde ABD ile bir mutabakat sağlanmasının pek gerçekçi olduğunu düşünmüyorum
Ergin S 400 lerin gelişini önleyemeyen Amerikan tarafı bu kere hiç olmazsa S 400 ler operasyonel olmasın noktasına geldi
Sedat Ergin Türkiye ye gelen S 400 ler operasyonel olduğu sürece ABD menşeli Patriot ların satılması esasen kelam konusu olamaz ABD nin Rusya ile askeri işbirliği yapan ülkelere yaptırım getiren CAATSA maddesindeki tedbir seçenekleri ortasında Türkiye ye askeri ihracat lisanslarının askıya alınması da var Senatör Graham ın çıkışı görebildiğim kadarıyla Türkiye yi S 400 lerden caydırma gayretinin hala sürdüğünü gösteriyor S 400 lerin gelişini önleyemeyen Amerikan tarafı bu kere hiç olmazsa S 400 ler operasyonel olmasın noktasına geldi Bu da aslında her şeye karşın onların da köprüleri atmak istemediklerini ve bir çıkış yolu aradıklarını gösteriyor
F 35’in artık Türkiye’ye verilmesi ihtimali çok çok düşük
Türkiye ABD nin talep ettiği üzere S 400 leri aktive etmezse Türkiye nin F 35 programına dönüşü mümkün olabilir mi
Hakan Kılıç Katiyetle evet Lakin Türkiye bunu yapacak olsa en başından almaz yahut geçen haftalarda yapılan sevkiyatı geciktirirdi Lakin bu türlü olmadı ve kararlı bir biçimde S 400 geldi ve kurulmaya başlandı Dolayısı ile bu türlü bir ihtimal kalmadı F 35’in artık Türkiye’ye verilmesi ihtimali çok çok düşük
Sinan Ülgen Şu anda o denli bir temas kurmadı ABD tarafı ABD tarafının kurduğu ilişki yaptırımlarla CAATSA yaptırımlarıyla ilgili S 400 ler işler hale getirilmezse o vakit CAATSA yaptırımları devreye girmeyebilir O da net değil ancak en azından devreye girmeyebilir Bu türlü bir ihtimal var Bu idarenin tavrı Kongre nin tavrının bu bahiste ne olacağını bilmiyoruz Lakin F 35 konusunda üstlenilmiş bir taahhüd yok tam aykırısı F 35 programında çıkarıldığı duyuruldu
Sedat Ergin Amerika nın birinci durumu S 400 lerin teslim bile alınmaması çizgisindeydi Aslında ABD mevzuatı CAATSA dan da başka olarak F 35 ler kelam konusu olduğunda S 400 lerin satın alınmasını yasaklıyor bildiğim kadarıyla Münasebetiyle satın alınmasın çizgisinden operasyonel olmasın noktasına geçilmesi Amerikan tarafı açısından mevzuat nedeniyle de bir esneklik gerektirecektir Bir varsayım olarak ABD tarafının F 35 projesine dönüş için muhtemelen bu sistemlerin aktive edilmeyeceğine dair çok kuvvetli bir garanti istediğini düşünelim Ben bu türlü bir teminatın Ankara tarafından verilebileceğine en azından bugünkü konjonktürde pek ihtimal vermiyorum Buna F 35 ler konusunda geri dönüşü olmayan noktayı geçtik üzere gözüküyor
Ancak depoda tutma formülü aslında Yunanistan da uygulanıyor Bilindiği üzere Kıbrıs Rum Yönetimi nin 1997 de Rusya dan aldığı S 300 sistemleri uzun çekişmelerden sonra ya 1998 ya da 1999 da Yunanistan ın Girit adasına kaydırıldı ve burada depoya kaldırıldı Bu bataryalar 2013 yılında bakımı yapılıp test atışı yapıldıktan sonra tekrar depoya kondu Depoda kilitli kalınca problem bir formda dondurulmuş oluyor Lakin Türk tarafı bu türlü bir yola gidildiğinde bunu Rusya ya nasıl izah eder bilemiyorum Bu yola gidilmesinin bu defa Rusya ile münasebetlerde sorun çıkarması olasıdır Bir de 2 5 milyar dolarlık bir sistemi alıp sonra depoya kaldırırsanız o vakit bu kararın Türk toplumuna da izah edilmesi gerekir Hazine den çıkacak 2 5 milyar dolardan kelam ediyoruz
S 400 ler işler hale getirilmezse bir fonksiyonu olacak mı İşler hale getirilmemiş S 400 ler ne için kullanılabilir
Hakan Kılıç Aslında bu soruya üstte biraz yanıt verdim S 400’ü operasyonel yahut işler hale getirmeyin demek Size F 16 satıyoruz pilotlarınızı eğitmek için eğitim uçuşu yapın fakat onun haricinde asla uçmayın Yalnızca savaş çıkarsa uçurun demek üzere bir şey Ne mantığı ne maliyetinin boşa gideceği gerçeği ne de kabul edilir bir tarafı var
Sedat Ergin İşler hale gelmeyen bir hava savunma sistemine nasıl bir fonksiyon bulanabileceğini doğrusu kestiremiyorum Yunanistan da biliyorsunuz depoya kilitlediler
NATO nun istikrar siyaseti gözetmesi lazım
NATO nun sessizliğini nasıl yorumluyorsunuz
Sinan Ülgen NATO nihayetinde Türkiye nin de üye olduğu bir kuruluş Hasebiyle NATO nun istikrar siyaseti gözetmesi lazım O yüzden çok taraf olmak istemez NATO iki müttefikinin uyuşmazlığı durumunda Öte yandan NATO genel sekreteri Türkiye nin S 400 alımının olumsuz sonuçlar doğuracağını söz etti esasen
Silah envanterinin yüzde 90 ı NATO ABD yüklü olan Türkiye bu satın almayı güvenliği için mi politik hareket için mi yapıyor sizce S400 lerin sisteme entegre olmadan faydası olur mu
Hakan Kılıç S 400 Türk ve NATO sistemine entegre olmadan da standalone olarak kendi başına radarının gördüğü amaçlara angaje olarak çalışabilir ve çalışacak Fakat bilhassa balistik füze savunması dakikalık değil saniyelik bir iş Sisteme radar ve komuta kontrol ağına entegre olmamış bir S400 bataryasının Rusya’daki kadar verimli olmasını bekleyemeyiz Rusya’da S400 Panrtsir ve TOR M2 sistemlerini bile yönetiyor Türkiye’de ise Hisar sistemine bile entegre olamayacak Lakin bu yalnızca randımanı düşürecek işe yaramayacak manasına gelmez
Türkiye ABD’ye Alternatifsiz değilim bildirisini vermek istemiştir ki bu ileti politik bir mesajdır
Türkiye neden aldı sorusuna gelince acil muhtaçlık 2016 sonrası ABD ile ortanın bozuk olması ve talebi bekletmesi üzere gerçek gerçekler olsa da yalnızca teknik olarak değerlendirilip alındı demek tüm Türk ve Rus yetkililerin açıklamalarını inkar etmek olur Politik karar da değerli idi deyince bir çok kişi kırmızı görmüş boğaya dönse de bunu inkar edemeyiz S 400 alımı ile en kolayından Türkiye ABD’ye Alternatifsiz değilim iletisini vermek istemiştir ki bu bildiri politik bir iletidir Ayrıyeten S 400 alımı uçağını haklı da olsak düşürdüğümüz büyükelçisini koruyamadığımız Rusya ile çok gerilen bağlantılarda bir yumuşama vesilesi ve ayrıyeten 3 Trilyon USD hidrokarbon rezervi olan Doğu Akdeniz’de batı dünyası ve ABD’ye karşı Rusya’yı gerimizde görerek pastadan hisse alma planının bir kesimi olabilir Sonuç olarak S 400 alımına yalnızca bir füze alımı üzere bakmak yanlışsız olmaz Hakikat mu yanlış mı hesap yaptığımızı ise tarih gösterecektir Tahminen S 400 alımı çok hayırlara vesile olacak tahminen de sayesinde kaybettiğimiz F 35 yüzünden çok büyük bir imkan ve kabiliyetten yoksun olmanın bedelinin ödeyeceğiz
