İsrail Parlamentosu, İsrail vatandaşlarının Batı Şeria’daki dört Yahudi yerleşimine dönüş yasağını kaldıran düzenlemeyi kabul etti. Yasak, 2005’te İsrail’in işgal altındaki Gazze’den planı kapsamında konmuştu.
Tasarı, memleketler arası reaksiyonlara neden olmuştu. Londra’da Yüksek Mahkeme’de görülen bir davada bu Yahudi yerleşimlerinin Filistin topraklarında inşa edildiğine hükmedilmişti.
Tasarının yürürlüğe girebilmesi için ordunun onayı gerekiyor.
Ancak kararın Ramazan öncesinde gerginliği alevlendirmesinden tasa duyuluyor.
1967’deki Arap-İsrail savaşından sonra İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’e inşa edilen 140 yerleşimde yaklaşık 600 bin Yahudi yaşıyor.
Uluslararası toplumun büyük bir kısmı bu yerleşimlerin yasa dışı olduğunu söylüyor. İsrail bunu reddediyor.
18 yıl evvel İsrail Parlamentosu, Gazze Şeridi’nden çekilme planına onay vermiş, Batı Şeria’nın kuzeyindeki Sa-Nur, Ganim, Kadim ve Homeş Yahudi yerleşimlerinin de boşaltılmasını kararlaştırmıştı.
Dönemin İsrail Başbakanı Ariel Şaron, bu yerleşimlerin tahliyesinin “Filistinlilere Batı Şeria’da toprak bütünlüğü sağlayacağını” söylemişti.
Şaron, “tahliyenin Filistinlilerin olağan bir hayat sürmelerini kolaylaştıracağını” savunmuştu.
Karar kapsamında İsrail vatandaşlarının, boşaltılan bu yerleşimlere ordunun müsaadesi olmadan girişi yasaklanmıştı.
Ancak bir küme yerleşimci Homeş’te kaçak olarak bir dini okul açmış ve birtakım meskenler inşa etmişti.
İsrail’in tarihindeki en sağcı ve en milliyetçi hükümeti olan Benyamin Netanyahu liderliğindeki yeni koalisyon, bu kaçak binalara yasal statü kazandırmak istiyordu.
Parlamentoda yapılan oylamada, İsraillilerin boşaltılan Yahudi yerleşimlere dönebilmesi için 2005’teki düzenlemenin kimi kısımları kaldırıldı.
Tasarıyı sunan Likud Partisi milletvekili Yuli Edelstein oylamadan sonra Twitter’da “İsrail Devleti, bu gece sürgün felaketinden sonra toparlanma sürecini başlattı. Bu, yaralarımızı sarma ve vatanımıza ilişkin topraklara yerleşme yolunda birinci ve değerli bir adım” dedi.
Karara tepkiler
İsrail’de Yahudi yerleşimi aykırısı Peace Now örgütü, yerleşimcilerin bu bölgeye dönmesinin “büyük bir güvenlik yükü getireceğini” belirterek yerleşimcilerin şiddet olaylarına neden olabileceği ihtarında bulundu.
Örgütün açıklamasında bunun “neredeyse tamamı Filistinlilere ilişkin olan topraklarda tekrar yapılaşmanın yolunu açacağı” belirtildi.
Filistin İdaresi Lideri Mahmut Abbas’ın sözcüsü kararı kınadı ve İsrail hükümetinin milletlerarası hukuka meydan okuduğunu söyledi.
Sözcü, İsrail Hükümeti’ni tansiyonu azaltmaya yönelik memleketler arası uğraşları baltalamakla suçladı.
ABD idaresi de İsrail Parlamentosu’nun kararının “çok rahatsız edici” olduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vedant Patel, “Ramazan, Hamursuz Bayramı ve Paskalya’dan evvel alınan bu karar son derece provokatiftir ve tansiyonu yatıştırma eforlarına ziyan verecektir” dedi.
Avrupa Birliği’nin bir sözcüsü de kararın “güven yaratıcı tedbirleri baltaladığını ve Filistin sıkıntısına tahlil sürecinde bir geriye gidiş manasına geldiğini” söyledi.
Geçen ay İsrail hükümeti, mevcut Yahudi yerleşimlerde yedi binden fazla yeni konut inşaatına onay vermiş ve dokuz kaçak yapılaşma alanını yasal hale getirmişti.
Ancak Pazar günü Mısır’da Filistin İdaresi temsilcileriyle yapılan bir toplantıda hükümet gerginliği azaltmak için “dört ay boyunca rastgele bir yeni yerleşim ünitesi kurmayı tartışmayı ve altı ay boyunca yeni yapıları onaylamayı durdurmayı” taahhüt etmişti.
İsrail parlamentosunda dün akşam alınan karara bu taahhüde tezat oluşturuyor.
Dini Siyonizm Partisi önderi: ‘Filistinli diye bir şey yoktur’
Bu yıl, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te İsrail’le Filistinliler ortasındaki şiddet yine tırmanmaya başlamıştı.
İsrail’in hücumlarında 88 sivil ve militan, Filistinlilerin ataklarında da biri polis 16 kişi hayatını yitirmişti.
Pazartesi günü İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotriç’in “Filistinliler diye bir şey yoktur” açıklaması reaksiyon çekmişti.
Koalisyonda kilit bir pozisyonda olan Dini Siyonizm Partisi’nin başkanı Smotriç, Paris’teki bir konferansta “Arapların Siyonist hareketle çaba etmek için hayali bir halk uydurduğunu ve Amerika’nın bunu duyması gerektiğini” söylemişti.