Medicana Sıhhat Kümesi Beslenme ve Diyet Kısmı’ndan Dyt. Yıldız Melek Aksoylu, muhakkak yiyecekleri atıştırma isteğinin bilhassa ramazan ayında iftar ve sahur ortasındaki saatlerde daha çok artabildiğini, genelde kimi yiyecekleri yemek için daima oluşan isteğin temel besinlerin eksikliklerine işaret edebildiğini bildirdi.
Medicana’dan yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Aksoylu, daima atıştırma isteğinin neden kaynaklandığına ait değerlendirmede bulundu.
Aksoylu, çoklukla kimi yiyecekleri daima tüketme isteğinin epey yaygın olduğunu, örneğin, regl öncesinde ya da hamilelik devrinde bayanların birçok tatlı tüketmek istediklerini, lakin kimi şahıslarda birtakım yiyecekleri sık tüketme isteğinin bedendeki birtakım eksiklikleri gösterebileceğini kaydetti.
Dyt. Yıldız Melek Aksoylu, “Belirli yiyecekleri atıştırma isteği bilhassa ramazan ayında iftar ve sahur ortasındaki saatlerde daha çok artabiliyor. Genelde birtakım yiyecekleri yemek için daima oluşan istek temel besinlerin eksikliklerini işaret edebiliyor.” tabirlerini kullandı.
Rafine şeker ve karbonhidrat tüketimi çok sıksa tüketilen eserlerin kan sirkülasyonuna süratle karıştığını ve kan şekerinde dengesizliğe neden olduğunu aktaran Aksoylu, “Vücut bununla başa çıkmak için daha fazla insülin salgılar. Ne kadar çok rafine şeker, tatlı, karbonhidrat yenirse bir o kadar daha tüketilmek istenebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Aksoylu, pek çok besini atıştırma isteğinin farklı nedenleri olabileceğini belirterek, bu besin kümelerini şöyle sıraladı:
“Cips ya da tuzlu atıştırmalıklar: Birtakım bireylerde tuzlu besinleri atıştırma isteği ağırdır. Bu durum bedende elektrolitlerin düşük olduğu manasına gelebilir. Tuzlu atıştırmalıklarda sodyum oranı yüksektir. Küçük ölçülerde da olsa bedenin sodyuma gereksinimi vardır. Ayrıyeten sodyum kan basıncını düzenlemeye yardım eden, bedendeki su istikrarının korunmasını sağlayan hayati bir mineraldir. Tuzlu atıştırma isteği genelde antrenmandan sonra, hastalık periyotlarında daha da artabilir. Bu durum bedenin susuz kaldığı manasına gelir. Lakin tuzlu besinleri fazla almamakta da yarar vardır. Günde 6 gramdan daha az tuz alınmalıdır. Bunun yanında iştah açan tuzlu besinler protein eksikliğine de işaret edebilir. Bu türlü durumlarda cips ya da kraker üzere eserlere değil kuruyemişler ve kurubaklagiller üzere protein içeren ve yüksek lifli besinlere yönelmek daha sağlıklı olur.
Ekmek ya da hamur işi eserler: Kimileri daima ekmek, makarna ya da poğaça üzere eserleri tüketmek ister. Beden bu eserleri kolay sindiremez. Ekseriyetle bireyler ekmek ya da hamur işi tüketmediği vakit aç kalabileceği niyetine kapılır. Bilhassa düşük ruh hallerinde bu cins besinleri tüketme isteği daha da artabilir. Bedende açlık hormonu olarak bilinen ghrelin hormon seviyelerini artırabilir. Bu tıp eserlerde daha sağlıklı alternatifler tercih edilebilir. Örneğin beyaz ekmek yerine esmer ekmekler, tam buğday unlu makarnalar, bulgur ve karabuğday üzere alternatifler tüketilebilir.
Çikolata yeme isteği: Çabucak çabucak herkes çikolatayı sever fakat kimileri onsuz duramaz. Yapılan araştırmalarda daima çikolata tüketme isteği magnezyum eksikliğini gösteriyor olabilir. Magnezyum kaju, badem, kabak çekirdeğinde bol ölçüde bulunur. Bu besinler de daha uzun müddet tok kalmaya ve şeker isteğini frenlemeyi sağlayabilir.”
Ramazanda atıştırma isteğini bastıracak alternatifler
Ramazanda atıştırma isteğini bastıracak alternatifler üzerine de bilgi veren Aksoylu, uzun saatler oruç tutmanın da atıştırma isteğini tetikleyebileceğini söz etti.
Aksoylu, bununla başa çıkmak için alternatif besinlere yönelmenin hem sıhhat hem de kilo müdafaada faal olacağını aktararak, bu besinleri şöyle sıraladı:
“Tatlı yerine hurma: Bilhassa iftarda orucu hurma ile açmak iftar ve sahur ortasında kan şekerini dengeleyerek tatlı isteğini bastıracaktır. Kuruyemiş: Badem, fındık, kaju üzere kuruyemişlerin çiğ halleri iftar ve sahur ortasında atıştırılabilir. Hem sağlıklı hem de mineral içerikleri açısından destekleyici bu besinlere leblebi, yer fıstığı, kabak çekirdeği de eklenebilir. Kuruyemişler potasyum, fosfat, kalsiyum, çinko ve magnezyum açısından da zengindir. Çiğ sebzeler: Salatalık dilimleri ve alabaş hem susuzluk için hem de atıştırmalık olarak çok yeterli bir alternatif olabilir.
Fırınlanmış sebzeler: Tüm sebzeler baharatlanıp fırınlandığında epeyce sağlıklı atıştırmalık alternatifler ortasında sayılabilir. Yoğurtlu besinler: İftardan bir mühlet sonra hala tatlı isteği devam ediyorsa yoğurt, yulaf ve taze meyvelerle sağlıklı bir orta öğün oluşturulabilir; atıştırma gereksinimi böylelikle giderilebilir. Dondurma ve güllaç: Dondurma ve güllaç, porsiyonlamaya dikkat ederek tüketilebilecek en sağlıklı tatlılar ortasındadır. Ramazanda da tatlı gereksinimi bu besinlerle karşılanabilir.” (AA)